In een groot deel van de Oostzee, gesproken wordt over 60 000 km2, zit weinig of geen zuurstof. Deze ‘doodszone’, ook vissen hebben zuurstof nodig om te overleven, zou de laatste jaren drastisch zijn toegenomen. Belangrijkste oorzaak is de lozing van organische stoffen door, onder meer, de landbouw, die zuurstof verbruiken bij de afbraak, maar ook de aardopwarming zou er schuldig aan zijn. Volgens de Zweeds/Deense onderzoeksgroep is dit het grootste door de mens veroorzaakte zuurstofarme zeegebied in de wereld.
In 1898 heerste er al een zuurstoftekort, maar toen ging het nog ‘maar’ om een gebied van 5000 km2. De onderzoekers bekeken ten oosten van het Deens eiland Bornholm en rond het Zweedse eiland Gotland hoe de temperatuur, het zoutgehalte en de zuurstofwaarde zich de laatste 115 jaar hebben ontwikkeld. In die tijd is de watertemperatuur met ongeveer 2°C toegenomen. Dat heeft gevolgen voor het zuurstofgehalte: hoe hoger de temperatuur hoe minder zuurstof water kan bevatten. Ernstiger waren echter de gevolgen van de organische stoffen die via de rivieren in de Oostzee terechtkomen. Dat is een kolfje naar de hand van cyanobacteriën (blauwalgen), die daardoor welig tieren, ten koste van het zuurstofgehalte in het Oostzeewater. De onderzoekers hebben het dan ook over een door de mens veroorzaakt zuurstoftekort, het grootste ter wereld.
Opmerkelijk genoeg bleek 1993 een in dit opzicht prima zuurstofjaar, waarbij de doodszone was ingekrompen tot de omvang van 1931. Het leek of de Oostzee herademde, na een lange moeilijke periode, maar de studie laat zien dat daar geen sprake van was. Tussen 1982 en 1993 stroomde meer water uit de Oostzee naar de Noordzee dan omgekeerd. Daardoor ontstond er een stevige menging van zuurstofrijker oppervlaktewater en zuurstofarm of zelfs dood water van grotere diepten. Na 1993 groeiden de zuurstofarme gebieden weer tot een nooit eerder vertoond oppervlak. Uiteraard is het zuurstofgebrek slecht voor de visstand en dus voor de visserij. Volgens de onderzoekers is minder gebruik van meststoffen een begin van een oplossing.
Bron: Der Spiegel