Een f-mri-opname (afb: Wiki Commons)

Op basis van mri-scans concluderen onderzoekers van de Amerikaanse Stanford-universiteit dat sommige delen van de hersens onder hypnose anders reageren dan normaal. Wetenschappers hebben lang geharreward over wat hypnose eigenlijk is: een aparte neurofysiologische toestand of een product van de verwachtingen van de gehypnotiseerde. Het lijkt er nu op dat hypnose niet ’tussen de oren zit’ (of juist wel).

Het onderzoek werd uitgevoerd met functionele mri, een systeem waarmee de bloedstromen in de hersens worden gemeten en daarmee de activiteit van de verschillende hersendelen. Het bleek dat in delen die geassocieerd worden met aandacht, het meten en regelen van lichaamsfuncties, het bewustzijn en beoordeling van de in- en externe omgeving veranderingen optreden bij hypnose. “Ik denk dat we een behoorlijk sluitend bewijs hebben dat de hersens anders werken bij iemand onder hypnose dan bij normaal bewustzijn”, zegt onderzoeker David Spiegel.
Functionele mri is een grof meetsysteem en uitspraken doen op basis van f-mri-metingen is lastig, vooral als er naar veel hersengebieden moet worden gekeken. Toch, stelt Spiegel, helpen de resultaten van zijn onderzoek verklaren waardoor mensen in hypnotische toestand zo geabsorbeerd en inschikkelijk zijn.
Wat hem en zijn medeonderzoekers erg intrigeerde was dat bij gehypnotiseerde mensen er een verminderde interactie was tussen een gebied diep in de hersens dat actief is bij zelfbespiegeling en dagdromen en gebieden in de voorhoofdskwab die zich bezighouden met plannen en uitvoerende taken. Volgens de onderzoeker zou dat een verklaring kunnen zijn waarom gehypnotiseerden zich minder van zichzelf bewust zijn. “Daarom kan een hypnotiseur een trainer laten dansen als een ballerina zonder dat die het gevoel heeft wat ie aan het doen is.” Volgens Spiegel verklaart dat ook, ten minste deels, waarom hypnose een effectief middel is in de psychotherapie om mensen een probleem met andere ogen te laten bekijken.
De onderzoekers bekeken de bloedstromen in hersens van 500 proefpersonen, op hun gevoeligheid voor hypnose en vergeleken die metingen met de waarnemingen bij 36 mensen die zeer gevoelig bleken voor hypnose en 21 die er relatief ongevoelig voor waren. De hersenactiviteit tijdens hypnose werd ook vergeleken met die in rust en tijdens denkperiodes voor zowel de hynpnosegevoeligen als -ongevoeligen.
Tijdens de hypnose kregen de proefpersonen twee opdrachten: ze moesten zich een herinneren aan een geluksmoment en ze moesten zich een vakantiebeeld voor de geest roepen. Alle proefpersonen werd gevraagd hoe diep ze dachten onder hypnose te zijn geweest tijdens die opdrachten.

Er zullen twijfels blijven, realiseert zich ook Spiegel. “Op een bepaald punt denk ik dat het een soort zelfvervullend woordspel wordt. Ik zie hypnose als een toepassing op je telefoon die je nog niet gebruikt hebt. Die heeft allerlei mogelijkheden die achterhaald moeten worden, maar als je die nog niet gebruikt hebt doet je telefoon die dingen niet.”

Bron: New York Times