Sporen van leven in 3,7 miljard jaar oud gesteente

Op Groenland zijn sporen van leven gevonden, die naar schatting 3,7 miljard jaar oud zijn. Met die vondst zou aannemelijk worden dat het leven op aarde 200 miljoen jaar eerder begon dan tot nu toe aangenomen.

De ijsmassa op Groenland dooit weg in een razende vaart. Daardoor komen gesteenten vrij die vanwege hun hoge leeftijd bijzonder interessant zijn voor onderzoekers. In rotsblokken, waarvan de leeftijd wordt geschat op 3,7 miljard jaar, hebben onderzoekers iets gevonden dat wijst op leven. Daarmee zou, als dat klopt, dit het oudste teken van leven op aarde zijn.

Op het eerste gezicht is de vondst niet erg spectaculair. Die ziet er uit als strepen van een paar centimeter in gesteente, die zich niet op een scheiding van verschillende materialen bevinden. Dat het om leven gaat leidden de onderzoekers af aan drie kenmerken van de vindplaats. Het materiaal van die ‘strepen’ levert een monster op dat typisch zou zijn voor een bepaald type vroege fossielen. De strepen zitten in de rots. Het gesteente heeft een chemische structuur die duidt op een biologische herkomst. Gesteente direct in de omgeving van de vindplaats heeft die chemische kenmerken niet. Dat alles zou er op duiden dat er op die plaats 3,7 miljard jaar geleden iets lag van biologische oorsprong, dat vervolgens werd ‘ingebouwd’.

Vloeibaar gesteente

De ouderdom van de aarde wordt geschat op 4,6 miljard jaar en in het begin was het er niet prettig toeven. De aarde zou toen een bal van vloeibaar steen zijn geweest, met daaromheen een giftige atmosfeer, die ook nog eens bestookt werd door talrijke meteorieten. De eerste 500 miljoen jaar van zijn bestaan zou er geen leven mogelijk zijn geweest.
Wanneer is toen het leven ontstaan? Daar wordt al lang over gedelibereerd. Op basis van de evolutie van de genetica kun je terugrekenen. Uit die berekening zou zijn gerold dat de eerste organismen met DNA zo’n viermiljard jaar geleden zouden zijn ontstaan.
Dat zou dan betekenen dat bacteriën al bij de eerste de beste gelegenheid zie zich voordeed, de aarde veroverden. Dat zou dan ook betekenen dat het ontstaan van leven moeilijk noch tijdrovend is geweest, zelfs als de omstandigheden daar niet optimaal voor waren destijds. Dat zou dan ook inhouden dat het zeer vanzelfsprekend is dat er ook op vele andere planeten in het heelal leven aanwezig moet zijn of zijn geweest.

Dat 3,7 miljard jaar geleden al leven zou zijn geweest op aarde is opmerkelijk, gezien de omstandigheden op deze planeet destijds. Dat zou, redeneren de onderzoekers, betekenen dat de oorsprong van leven daar nog een paar honderdmiljoen jaar voor zou liggen en dateren van zo’n viermiljard jaar terug, zoals uit de genetische terugrekening rolt.

Bron: der Spiegel