Screenshot

Het bruto-binnenlandsproduct (bbp) wordt meestal gehanteerd als maat voor het ‘welzijn’ van een land, maar dat is nogal een armzalig meetsysteem dat in feite alleen kijkt naar zaken waar geld mee verdiend wordt. Al tientallen jaren geleden zijn er ideeën ontwikkeld om betere maat te verzinnen zoals een groen bbp, maar die ideeën uit de jaren 70 en 80 hebben niet echt ingang gevonden. Nu proberen twee onderzoekersters van de universiteit van Ottawa het maar weer eens. Zouden de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties niet een goede vervanging zijn? Die hebben meer oog voor schaarsten en minder voor geld en groei.
De economie (en daarmee de welzijn) van een land wordt vaak afgemeten aan het bruto-binnenlandsproduct, maar dat geeft allerminst aan wat het welzijn in een land is en die maat houdt ook geen rekening met de grenzen die de aarde ons oplegt. Ooit heb ik op de middelbare school een jaartje economie gehad. Daarin leerde ik dat economie gaat over de verdeling van de schaarsten, maar wat er tegenwoordig onder ‘economie’ verstaan wordt is de gezamenlijkheid van alle activiteiten waarmee je geld kunt verdienen.
Dan ontstaat de rare situatie dat een bedrijf dat het milieu bezoedelt en de natuur vernietigt meetelt aan het bbp, maar een bedrijf dat die troep opruimt of de natuur herstelt ook. Als ik mijn huis een schilderbeurt laat geven telt dat de rekening van de schilder op, maar alleen de verf en de kwasten maar als ik het zelf doe.
De VS hebben waarschijnlijk het hoogste bbp in de wereld, maar in dat land wonen miljoenen mensen die een dubbele baan moeten hebben om (karig) rond te kunnen komen. Aan de andere andere kant zijn daar dan eenlingen die klagen als de rechter er een stokje voor steekt dat hun een ‘bonificatie’ van zo’n 50 miljard dollar wordt uitbetaald.

Eric Champagne en Cristina D’Alessandro vinden dat dat anders moet. Dat ook zaken als ongelijkheid, natuur, milieu en tevredenheid een rol moeten spelen in de ‘staat’ van een natie. De klmaatverandering en de verregaande ontoereikendheid van het gehanteerde economische model dat is gebaseerd op eeuwige groei (het kapitalisme) nopen ons om te zien naar een andere benadering van het bepalen van het welzijn van een land of van de wereld.

Het tweetal vindt dat we een andere meetlat moeten komen voor economische activiteit en groei die meer recht doet aan het nastreven van de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN.
De zeventien ontwikkelingsdoelen gaan niet alleen over milieu, stelt het tweetal. Die bestrijken een breed veld. Duurzame ontwikkeling is niet haalbaar als er slechts gestreefd wordt naar het behalen van een doel zoals het beperken van de broeikasgasuitstoot of het milieu.

Na-het-bbp

Na-het-bbp zou een nieuwe aanpak zijn die veel meer behelst dan de economische productie. Met de 2030 agenda voor duurzame ontwikkeling in de hand keek het tweetal naar de pogingen van Frankrijk en Canada om te zien hoe die twee landen hun ontwikkelingsstrategieën in lijn hebben proberen te brengen met de duurzame ontwikkelingsdoelen.
Die doelen vormen een veel betere maat voor het welzijn dan het bbp, vinden zij. Die doelen gaan ook over armoede, ongelijkheid, verlies aan biodiversiteit en de klimaatverandering. Het bbp houdt zich daar niet mee bezig anders dan als het in geld uitgedrukt kan worden. Met duurzaamheid heeft dat begrip al helemaal niks te maken.

Het tweetal concludeert dat de twee landen nog heel wat werk moeten verzetten om hun duurzame ontwikkelingsdoelen te halen. Om die doelen ook leidend te maken als maat voor het welzijn van een land zal er ook nog heel wat gesleuteld moeten worden aan dat nieuwe systeem ook wat betreft sociale acceptatie en methodologie, stelt het tweetal vast. Dat klinkt niet bepaald bemoedigend. Overigens vinden ze als doelen niet gehaald worden dat niet betekent dat we die niet alsnog moeten willen halen.

Bron: phys.org