Tronkbij (Heriades truncorum) (afb: WikiMedia Commons)

Twee onderzoekers van van de universiteit van Ulm (D) moesten constateren dat het zogenaamd ‘bijvriendelijke’ bestrijdingsmiddel flupyradifuron negatieve invloed heeft op het paargedrag van wilde bijen. De stof beïnvloedde zowel de communicatie tussen de bijen als het paargedrag zelf.
Het is inmiddels overbekend dat bijen het over de hele wereld moeilijk hebben. Daarbij spelen bestrijdingsmiddelen een grote, negatieve rol. Voor hun onderzoek gebruikten Samuel Boff en Manfred Ayasse de tronkenbij als proefdier, aangezien al veel onderzoek is gedaan naar het paargedrag van die wildebijensoort. De tronkbij leeft solitair en komt voor in Europa en Noord-Afrika. In de experimenten kregen de bijen een suikeroplossing voorgeschoteld met een, uiteraard, niet dodelijke dosis flupyradifuron. Vervolgens bekeken de onderzoekers hun paargedrag.

Boff: “De resultaten maken duidelijk dat zelfs sublethale doses van pesticiden het paargedrag en de partnerkeus van wilde bijen aanzienlijk kunnen verstoren.” De darren, die drie tot zes dagen het middel hadden moeten innemen, begonnen hun paarpogingen trager dan een controlegroep en hadden meer tijd nodig om een partner te vinden. De mannetjes gaven de voorkeur aan vrouwtjes die niet in contact waren geweest met flupyradifuron. De met het middel ‘vergiftigde’ vrouwtjes gaven weinig paringsferomonen (geurstoffen) af. Daardoor waren ze ook minder in trek bij de (onbehandelde) darren.De duur van de paringsdans van de ‘vergiftigde’ mannetjes was ook korter dan de mannetjes die daar niet van hadden gesnoept.

De ‘vergiftigde’ vrouwtjes bleken minder kieskeurig. “Dat betekent dat dat insecticide de vaardigheid van de vrouwtjes voor de partnerkeus beïnvloedt”, zegt Ayasse. De onderzoekers moeten nog uitzoeken welke gevolgen al die veranderingen op het voortplantingsresultaat van de bijen hebben.
Boff: “Solitaire bijen zijn de belangrijkste (in welk opzicht???; as) op aarde. Hun functie als bestuiver kunnen door deze sublethale doses verschillende aspecten van de paring negatief beïnvloeden.” De onderzoekers vinden dat ook niet-dodelijke doses moeten worden meegenomen in de beoordeling van bestrijdingsmiddelen.

Vrij nieuw

Flupyradifuron is een vrij nieuwe insectenverdelger uit de groep van de butenoliden. Het is een middel tegen bladluis, witte vliegjes en geldt als gezond alternatief voor neonicotinoïden, die desastreus zijn voor bijen. In de EU is het middel vanaf 2020 toegestaan, maar alleen in kassen en afgesloten ruimtes en niet voor privégebruik.

Bron: idw-online.de