Is er nog leven na de dood (afb: eternime.breezer.hr)
Zouden overleden dierbaren weer digitaal tot leven opgewekt mogen worden vroeg Masaki Iwasaki van Harvard en de universiteit van Seoel zich af. Uit zijn onderzoek blijkt dat 58% van de door hem ondervraagde personen dat acceptabel vinden, maar dan moet de overledene wel toestemming hebben gegeven. Met het steeds verder oprukkende fenomeen kunstmatige intelligentie lijkt dat inmiddels technisch zeker haalbaar, maar wettelijk is daar nog weiig over geregeld, constateert de onderzoeker.
In een aflevering van de Britse wetenschapsfictieserie Black Mirror praat de treurende weduwe met haar overleden man via een toepassing die de benodigde gegevens ontleend aan het digitale, sociale leven van de overledene zoals taal(gebruik), gevoel voor humor, persoonlijkheid en uiterlijk. Dat contact vindt de weduwe fijn, maar al snel wil ze meer.
Destijds was dit technisch niet (goed) te verwezenlijken, maar in 2017 probeerde het bedrijfje Eternime die fantasie werkelijkheid te maken, maar hun ‘Skype voor doden’ bleek niet echt aan te slaan. De zelflerende systemen waren nog niet zover en de mensen kennelijk ook niet. Dat is nu wel anders, lijkt het, na de daverende entree van OpenAI met zijn kletsbot ChatGPT.
Iwasaki keek vooral naar de juridische kant van de zaak. Hij ondervroeg ruim tweehonderd Amerikanen. Die kregen diverse scenario’s voorgelegd. Een vrouw, een twintiger, overlijdt, bij voorbeeld, bij een verkeersongeluk. Het is niet duidelijk of ze toestemming heeft gegeven om digitaal ‘gekloond’ te worden. Als je een vriend was, wat zou je doen?
De proefpersonen moesten aangeven of dat maatschappelijk was in afhankelijk van zaken als de toestemming van de overledene, privacy en ethiek. Als de overledene toestemming had gegeven dan vond de meerderheid (58%) dat digitale klonen aanvaardbaar, als die toestemming er niet was vond nog maar 3% digitale wederopstanding aanvaardbaar.
Zelf was een meerderheid van de ondervraagden (59%) niet zo geporteerd voor een digitaal leven na een organisch leven. 40% vond geen enkele vorm van digitaal klonen acceptabel.
Wettelijke regels
Momenteel zou er niet veel op dit terrein zijn vastgelegd in wettelijke regels. Mag John Lennon of Amy Winehouse zo maar weer tot ‘leven’ worden gewekt? Je kunt daarover wel iets in je testament zetten, maar wordt die wens dan ook gerespecteerd? Iwasaki vindt dat we het er tenminste over moeten hebben nu deze fantasie werkelijkheid wordt (kan worden).
Er zijn al projecten zoals Replika of ‘You, Only Virtual’ (YOV) die zich hier mee bezighouden. Dus haast lijkt geboden. Ik (=as) vraag me af of dit soort zaken ook geregeld zijn in de nieuwe ki-wet van de EU?
Bron: Alpha Galileo