Aardbevingen komen in het gebied rond Semnan vrij regelmatig voor zoals in 2015 en 2018 met ongeveer dezelfde kracht als in oktober 2024 (afb: Benjamin Fernando et al./Seismica)

Er waren speculaties dat de aardbeving die in oktober vorig jaar in Iran werd gemeten het gevolg zou zijn geweest van een ondergrondse kernproef. Onderzoekers van de Johns Hopkinsuniversiteit zouden dat verhaal nu onderuit gehaald hebben (pdf-bestand).
De aardbeving had een kracht van 4,5 op de schaal van Richter, wat een niet al te zware aardbeving is. De onderzoekers waarschuwen voor onoordeelkundige hantering van seismische gegevens. Die valse informatie wordt dan nog eens razendsnel verspreid via sociale media tijdens een zelfs voor het Midden-Oosten zeer turbulente periode met een oorlog in de Gaza-strook, waarbij ook Iran en de Hezbollah in Libanon werden betrokken door Israël.
Volgens de onderzoekers ging het over een ‘georkestreerde’ campagne van mis- en disinformatie. “Dat zie je niet vaak gebeuren bij een aardbeving”, zegt seismoloog Benjamin Fernando. “Dit toont aan dat geofysische gegevens een belangrijke rol speelden in een geopolitieke crisis.”

De aardbeving vond plaats op zo’n 50 km van Semnan in het noorden van Iran. Aardbevingen komen in Iran vrij vaak voor, dat zich bevindt boven de ‘ontmoetingsplaats’ tussen de Arabische en de Eurazische tektonische platen.
Fernando c.s. analyseerden de seismische gegevens van de beving en concludeerden dat het om een ‘gewone’ aardbeving ging. “De seismische golven bevatten informatie over de aardbeving als die zich verplaatst. Door die golven op diverse plaatsen te registreren kunnen we zien wat de bron is geweest die de beving veroorzaakt heeft. (…) Kernproeven hebben een hele andere seismische structuur. Dat is een explosie.”

Russisch

Een van de meest verspreide berichten met het kernproefverhaal zou een Russische oorsprong hebben. Binnen uren na de beving kwam het verhaal via sociale in de klassieke media terecht, vaak vergezeld van foutieve seismische gegevens. Die werden over de hele wereld verspreid: van de VS tot Zimbabwe, van het Verenigd Koninkrijk tot Pakistan. De Iraanse pers zou de gebeurtenis juist hebben weergegeven.

Bron: phys.org