De FXII-remmer voorkomt bloedklonteringen zonder het stollingsproces te verstoren (afb: EPFL)

Antistollingsmiddelen, vaak ten onrechte bloedverdunners genoemd, zijn ‘populaire’ geneesmiddelen. Ze werken, maar het probleem is dat zo meteen ook de stolling van het bloed vertragen en dat kan ernstige gevolgen hebben. Een aantal jaar geleden las ik een bericht dat er methode was ontwikkeld dat bloedklontering voorkwam zonder het stollingsproces te verstoren. Het ideale antistollingsmiddel, leek me, maar nu komen onderzoekers met een andere aanpak die een van de stollingsfactoren, FXII, blokkeert, maar geen effect heeft op het stollingsproces. Tja. Ik denk dan onmiddellijk: waar dient die stollingsfactor dan voor (maar goed, het is een idee). Bij muisjes werkte het.
Onderzoekers van de polytechnische school in Lausanne (EPFL) rond Christian Heinis ontwikkelden een synthetische FXII-remmer. Die zou zeer selectief en stabiel zijn. Heinis: “De remmer is een variatie op een cyclische peptide die we vonden in een poel van eenmiljard verschillende peptides met behulp van een faagtechniek (fagen zijn virussen die het op bacteriën gemunt hebben; as).” Vervolgens veranderden ze een aantal aminozuren in het peptide door synthetische aminozuren. “Dat heeft meer dan zes jaar geduurd”, zegt de hoogleraar. “Daar hebben twee generaties promovendi en postdocs aan gewerkt.”
In samenwerking met onderzoekers van het universiteitsziekenhuis in Bern stelden de onderzoekers vast dat die FXII-remmer bij muisjes het stollingssysteem niet aantastte terwijl het bloedklonteringen effectief voorkwam.

Kunstlongen

“Die FXII-remmer is een goede kandidaat om trombose te voorkomen bij kunstlongen die gebruikt worden bij patiënten die wachten op donorlongen. In die apparaten zorgt het contact tussen het bloed en onderdelen van het apparaat soms voor bloedklontering.”
Om te kijken of de remmer daartegen effectief was stapte Heinis naar Keith Cook van de Carnegie Mellon-universiteit, een deskundige op dat terrein. In de VS werd de synthetische remmer uitgeprobeerd op een kunstlongmodel. Die bleek effectief, zonder dat de het stollingsproces verstoord werd.

Een probleem was (is) dat het peptide vrij snel weer uit het lichaam verdwijnt. Dat zou betekenen dat het per infuus voortdurend moet worden toegediend. Heinis denkt dat probleem wel te kunnen oplossen. “We zijn al bezig met varianten van de FXII-remmer met een langere verblijftijd.”

Bron: EurekAlert