Volgens recent onderzoek onder aanvoering van Julian Rode van het Helmholtzcentrum voor milieuonderzoek negeren een overgroot deel van de landen het individu als belangrijke factor in de bescherming en verbetering van de biodiversiteit. Dat geldt overigens ook voor andere door de mens veroorzaakte problemen zoals klimaatontwrichting en de milieuvervuiling. Onlangs is in Cali de COP16 over biodiversiteit afgesloten en de resultaten daar zijn, vriendelijk geformuleerd, niet om over naar huis te schrijven.
Twee jaar geleden werd in Montréal tussen 196 landen afgesproken in 2030 30% van de wereld te beschermen tegen achteruitgang van de natuur en biodiversiteit. Veel gejuich, maar onlangs bleek bij de voorbereiding van de bijeenkomst in Cali (Colombia) dat een groot deel van de landen nog niet eens hun eigen plannen klaar hadden om dat doel te bereiken. Op het moment is 13% van het landoppervalk op aarde beschermd en 8% van de oceanen en zeeën.
Er is in Cali weinig schot gekomen in de plannen om de achteruitgang van de biodiversiteit een halt toe te roepen. Eigenlijk is het enige positieve resultaat dat er een fonds wordt opgericht dat gevuld wordt met 0,1% van de winst die er gemaakt wordt met het benutten van genetische gegevens van planten en dieren. Vooral de commerciële databanken zouden in de toekomst verplicht moeten betalen. Dat geld, de New York Times schatte dat op eenmiljard dollar per jaar, zou ten goede komen aan inheemse volken.
Alle andere punten die landen hadden beloofd te doen werden doorgeschoven. Kennelijk zien de landen de achteruitgang van biodiversiteit niet als een groot probleem, verzuchtte een vertegenwoordiger van Campaign for Nature. Ook wetenschappers waren nauwelijks te spreken over het gebrek aan daadkracht van de deelnemende landen.

De mens is bezig zijn woonplaats te vernielen en lijkt er weinig zin in te hebben zijn vernielzuchtige gewoontes te veranderen. Wat de achteruitgang aan de biodiversiteit betreft gaat het volgens de Franse bioloog Gilles Bœuf om vier door de mens veroorzaakte ontwikkelingen: vernietiging van de natuur voor een groeiende wereldbevolking, vervuiling, overconsumptie/verspilling en het verstoren van ecosystemen door introduceren van ‘indringers’.
Volgens Bœuf is de mens vergeten dat ie onderdeel uitmaakt van de natuur, niet alleen in steden, maar ook op het platteland. Over de politiek is hij ook niet al te optimistisch. “Als je leeft in een wereld waarbij je je alleen maar druk maakt om je herverkiezing, dan neem je geen moeilijke, moedige of impopulaire maatregelen die je moet nemen om de biodiversiteit te bewaren. Wetenschappers roepen steeds op om in actie te komen, maar de verantwoordelijke politici luisteren niet al te vaak, zelfs nu steeds meer voorspellingen bewaarheid worden. Dat houdt ze niet bezig want ze hebben het druk met het economische rendement op de korte termijn.”

Gebaande paden

Toch zullen de zaken radicaal moeten veranderen, zowel sociaal als economisch. We zullen, stelt Bœuf, de gebaande paden moeten verlaten en moedige beslissingen moeten nemen. Voorlopig lijkt de animo daartoe bij de wereldleiders te ontbreken, druk als die zijn met oorlogen, handelsconflicten, economische groei en andere, belangrijkere zaken.
“Het voedsel dat we eten, de lucht die we inademen, dat is de kern van ons bestaan”, zegt Melissa Marselle van het Helmoltzinstituut voor milieuonderzoek over het onderzoek dat ze, mede, met Rode heeft gedaan over het ontbreken van het individu bij de kijk van politici op biodiversiteit. “Als we nu niet handelen dan riskeren we ons leefomgeving te vernielen en die van toekomstige generaties.”

Bronnen: Futur-Sciences, Futura-Sciences, der Spiegel