Inmiddels zijn al zes van de zeven aardse grenzen die voor de bodem gelden overschreden, aldus PIK-onderzoekers (afb: PIK-rapport)
We hebben de 29ste klimaatconferentie en de 16de biodiversiteitsbijeenkomst onder auspiciën van de VN achter de rug of de veel minder bekend COP (staat voor Conference of Parties) verwoestijning (UNCCD) is als weer voor de 16de keer van start gegaan. Nooit van gehoord, maar op dat gebied is er (ook) een hoop mis zo blijkt. Het bekende klimaatinstituut PIK in Potsdam (D) luidt (ook daar) de alarmbel: voor de bodem (want daar hebben we het over) zouden al zes (van de zeven) grenzen zijn overschreden die de aarde stelt/kent.
De bodem speelt een essentiële rol bij het handhaven van de stabiliteit van het aardsysteem. Land staat centraal in zeven van de negen planetaire grenzen. De bodem helpt ons klimaat te reguleren, de biodiversiteit in stand te houden, evenals zoetwaternetwerken en voorziet ons van andere essentiële hulpbronnen zoals voedsel en grondstoffen.
Het probleem is dat ontbossing, verstedelijking en landbouw het land elke dag een beetje verder aantasten. Dat gebeurt op een inmiddels ongekende schaal. Het getroffen gebied bedraagt al zo’n 15 miljoen km2; bijna een oppervlak als Rusland. Elk jaar wordt er nog eens een miljoen km2 grond nagenoeg onbruikbaar gemaakt.
In 2009 definieerden onderzoekers negen planetaire grenzen als kritische drempels die essentieel zijn voor het handhaven van de stabiliteit van het aardsysteem. Landgebruik zelf is zo’n planetaire grens . Wat de omvang van bossen betreft, is de referentie bijvoorbeeld de oppervlakte ervan voordat de mens er een significante invloed op had. Als we boven de 75% van dit oppervlak blijven, blijven we binnen de grenzen die wetenschappers als veilig beschouwen.
Volgens de laatste cijfers is de mondiale bosbedekking al is gezakt tot slechts 60% van de oorspronkelijke oppervlakte. “We bevinden ons aan de rand van de afgrond en moeten beslissen of we wel of niet nog een stap voorwaarts zullen zetten”, zegt de Zweed Johan Rockström, hoofdauteur van de studie waarin het idee van planetaire grenzen in 2009 werd geïntroduceerd. Volgens de laatste gegevens van het idee van grenzen van de aarde zijn nu al zes van de negen grenzen overschreden, zo schrijft PIK.
Ontbossing, verstedelijking en niet-duurzame landbouw drijven de mondiale bodemachteruitgang naar ongekende niveaus, stellen de onderzoekers. Dat ontwricht ecosystemen en vermindert de gewasopbrengsten. Klimaatverandering en slecht bestuur verergeren deze gevolgen, vooral in dorre gebieden en regio’s met lage inkomens die bijzonder kwetsbaar zijn voor klimaatverandering.
1,2 miljard mensen
Uit nationale rapporten aan de UNCCD blijkt dat zeker 1,2 miljard mensen al zijn getroffen door landdegradatie. Bovendien verzwakt het verlies van bossen en bodems het vermogen van de aarde om het hoofd te bieden aan de klimaat- en biodiversiteitscrises, waardoor de landdegradatie verder wordt versneld.
Deze ontwikkelingen brengen niet alleen de voedselzekerheid in gevaar, maar zwengelen ook migratie en conflicten aan. Volgens het Economics of Land Degradation Initiative bedragen de economische kosten van landdegradatie jaarlijks naar schatting 6,3 biljoen dollar (ruim 6 miljard euro) tot 10,6 biljoen dollar (10 miljard euro).
Om bodemachteruitgang tegen te gaan, stellen de PIK-onderzoekers moeten maatregelen worden genomen die gebaseerd zijn op rechtvaardigheid. Dan hebben we het over landbouwpraktijken zoals voedselbossen en natuurbehoudslandbouw, het herstel van savannes, graslanden en bossen, duurzaam waterbeheer door de aanleg van draslanden, digitale toepassingen om de landbouw te moderniseren en het veiligstellen van landgebruiksrechten.
Goed onderbouwd beleid is volgens hen van cruciaal belang om deze oplossingen op grote schaal door te voeren. Volgens de onderzoekers heeft het gebrek aan goede bestuur bij veel bestaande overeenkomsten tot nu toe weinig tastbare resultaten opgeleverd.
Bron: Futura-Sciences