5-hydroxymethylfurfural kan dienen als uitgangsstof voor een groot aantal producten (afb: AVA Biochem)
Al vaak is de doorbraak van de groene chemie aangekondigd, maar op het moment draait het overgrote deel van de chemische industrie nog steeds op aardolie. Groen (biomassa) als basis voor onze behoefte, dat zou toch mooi zijn, maar het blijkt lastig. Het technologische instituut in Karlsruhe (KIT) denkt met een procédé voor de synthese van 5-hydroxymethylfurfural (5-HMF) een doorbraak, daar gaan we weer, bij de benutting van vernieuwbare grondstoffen te hebben bewerkstelligd. Begin dit jaar is in het Zwitserse Muttenz bij AVA Biochem een industriële installatie met de productie begonnen. 5-HMF is een prima uitgangsstof en overigens ook natuurlijk (tussen)product, dat wel gebruikt is als smaak’verbeteraar’.
Het KTI denkt dat 5-HMF een sleutelrol kan spelen in de overgang van de (petro)chemie naar de groene chemie. Het is een organische verbinding, die ontstaat door verhitting van koolhydraten. Verwarmde melk of vruchtensap bevatten 5-HMF. De stof ruikt naar caramel (gebrande suiker). De verbinding is ook uit biomassa te winnen en kan fungeren als uitgangsstof voor een hele reeks producten, zo is de redenering van het KTI. Met name de uit 5-HMF te fabriceren polymeren worden als beloftevol beschouwd. Volgens een Amerikaanse schatting is 5-HMF een van de tien belangrijkste grondstoffen voor de chemische industrie.
Dat is allemaal mooi, maar met veel groene chemie is de productie op industriële schaal een probleem. In januari is in Zwitserland (dus) de productie begonnen volgens het KTI-procédé. Het procédé past in een breder programma van het instituut om uitgaande van biomassa chemische energiedragers en tussenproducten voor de chemische industrie te vervaardigen. Daarbij mikt het KTI vooral op reacties met water bij hoge temperaturen (thermohydrolyse), waardoor de langere chemische verbindingen in de biomassa afgebroken worden tot handzamer ‘brokken’. “Dit type reacties zijn goed in procesketens in te bouwen”, zegt Jörg Sauer van het KTI.
Het proces schijnt in anderhalf jaar ontwikkeld te zijn. AVA Biochem werd al vroeg bij die ontwikkeling betrokken. KTI kende de moedermaatschappij van AVA-Biochem (AVA-CO2) voor de ontwikkeling van een proces van hydrothermische verkoling van biomassa. Op het proces zal octrooi worden aangevraagd door KTI en AVA Biochem. De chemische industrie schijnt interesse te tonen. We wachten het af.
Bron: Alpha Galileo