Op basis van muisproeven zijn onderzoekers van de Amerikaanse John Hopkins-universiteit er achter gekomen dat de beruchte beta-amyloïdeplaques alleen niet verantwoordelijke zijn voor de geestelijke toestand van Alzheimerpatiënten. Daarvoor zijn ook de zogeheten kluwens tau-eiwitten in cellen nodig. Ze gebruikten voor een proefneming een muismodel, zoals dat dan heet, dat lijkt op het verloop van de ziekte bij mensen.

De ziekte van Alzheimer, de meestvoorkomende vorm van dementie, wordt gekenmerkt door twee eiwitophopingen in de hersens: de beta-amyloïdeplaques buiten de hersencellen en de tau-kluwens in de cellen. Nog steeds is onduidelijk wat de fasering van dat neurodegeneratieve proces is. Eerder onderzoek zou hebben aangetoond dat de amyloïdeklontering op de een of andere manier leidt tot de tau-knopen, wat vervolgens zou leiden tot dementie en de achtergang en dood van hersencellen. Nieuw onderzoek van Philip Wong en Tong Li en medewerkers zou aannemelijk hebben gemaakt dat het plaatje er wat anders uit ziet. De opeenhoping van beta-amyloïde alleen haalt geen tau-kluwens uit. Er zijn daarnaast allerlei gebeurtenissen nodig die uiteindelijk leiden tot de abnormale toestand van de tau-eiwitten.
“De opeenhoping van amyloïde kan de hersens beschadigen, maar die is niet voldoende voor de achteruitgang van de hersencellen of de verandering in gedrag en geestestoestand”, zegt Wong. “Er moet nog iets gebeuren waardoor tau wordt omgezet.”
Bij mensen ligt er tussen de vorming van de plaques en de tau-kluwens tien, vijftien of zelfs meer jaren, maar aangezien een muis maar twee, drie jaar wordt moest er een list verzonnen worden dat fenomeen bij die proefdieren te onderzoeken. Ze kweekten daartoe een muismodel die Alzheimer krijgt op een manier die op de ziekte bij mensen lijkt, aldus Li.

Onwerkzaam

Het onderzoeksresultaat verklaart mogelijk waarom medicijnen onwerkzaam zijn die zijn ontworpen te worden toegediend nadat zich tau-kluwens hebben gevormd. Wong: “De timing is waarschijnlijk verkeerd. Als je zou ingrijpen voordat de tau-eiwitten kluwens vormen dan heb je wellicht een goede kans op verbetering.” Een combinatie van een therapie die voorkomt dat er beta-amyloïdeplaques ontstaan en dat tau-eiwitten ‘ontaarden’ zou wel eens een goede strategie kunnen zijn om de ziekte voor te zijn. Of dat praktisch is, is een tweede. Het moeizame onderzoek naar oorzaak en voorkomen van de ziekte heeft weer een klein pasje vooruit gezet.

Bron: EScience News