De gelekoorts- of Egyptsche mug (Aedes aegypti) brengt het knokkelkoortsvirus over (afb: Wiki Commons)

Het enige knokkelkoortsvaccin dat is goedgekeurd, het Sanofi-Pasteur-vaccin, zou de zaken soms eerder erger maken dan dat het de ziekte voorkomt. Artsen en gezondheidsautoriteiten zouden vooraf moeten bepalen of iemand al eerder besmet is geweest met het knokkelkoortsvirus, anders doet het vaccin meer kwaad dan goed, zo zijn onderzoekers van, onder meer, de Amerikaanse John Hopkins-universiteit tot de conclusie gekomen. Een bloedtest om te bepalen of mensen al eerder besmet zijn zou het probleem kunnen oplossen. Alleen de reeds eerder besmetten zou het vaccin mogen krijgen.

Knokkelkoorts doet zich in eerste instantie onschuldig voor, maar als de patiënt voor de tweede keer door het dengue-virus wordt besmet, het virus wordt overgebracht via een mug, dan toont de ziekte zijn ’tanden’. Er zijn vier knokkelkoorts-virussen. Lang is gedacht dat de eerste reactie van het lichaam op de besmetting leidt tot de tweede veel heftiger reactie. Dat is een puzzel geweest voor de ontwikkelaars van een vaccin, omdat dat vaccin in plaats van bescherming te geven de aanleiding zou kunnen zijn van een tweede heftiger reactie.
De onderzoekers analyseerden de gegevens van inentingen en de vervolggeschiedenis  van 30 000 mensen in tien verschillende landen. Ze vonden dat de inentingen met het vaccin leidde tot een reductie van de hospitalisering met 20 tot 30% in gebieden waar de overdracht van de ziekte hoog is maar ook kan leiden langer en ernstige ziekbed in gebieden waar die overdracht laag is. Het resultaat wijst op een verschillende werking bij de patiënten, afhankelijk of die wel of niet eerder op een natuurlijke manier is besmet.

Tot nu toe os het Sanofi-Pasteur-vaccin toegelaten in zes landen en verschillende landen overwegen het vaccin toe te laten. “Met vaccins hoop je op een beter resultaat dan 30%, maar het is het enige vaccin dat er is”, zegt onderzoekster Isabel Rodriguez-Barraquer van de John Hopkins-universiteit. “Als dit vaccin juist gebruikt wordt kan dat voorkomen dat mensen de ziekte krijgen, maar we moeten het alleen op plaatsen gebruiken waar het vaccin meer goed dan kwaad doet.”

Natuurlijke besmetting

Uit het onderzoek komt naar voren dat het vaccin net zo werkt als een natuurlijke besmetting, zonder de ingeënte mensen ziek te maken. In mensen die al eerder besmet zijn, werkt het als een tweede besmetting zonder de ernstige symptomen van een natuurlijke tweede besmetting. Bij mensen die nog niet besmet zijn en worden ingeënt activeert het vaccin het afweersysteem om het virus te herkennen als bij een eerste besmetting. Als die mensen nogmaals besmet worden reageert het lichaam heftig als bij een tweede besmetting.

De fabrikanten van het vaccin, dat in drie doses wordt toegediend, erkennen dat het middel niet goed werkt bij mensen die nog niet besmet zijn geweest met het knokkelkoortsvirus. Het vaccin zou niet bij kinderen onder de negen moeten worden gebruikt, omdat het niet erg waarschijnlijk is dat ze aan het virus worden blootgesteld, zo stelt het persbericht (worden die niet gestoken door muggen?; as).
De wereldgezondheidsorganisatie beveelt dan ook aan het vaccin alleen te gebruiken in gebieden waar de ziekte veel voorkomt. “We moeten voorzichtig zijn waar en hoe we het vaccin gebruiken”, zegt medeonderzoeker Derek Cummings van de universiteit van Florida. De onderzoekers hopen dat gezondheidsautoriteiten zich daar rekenschap van geven. Rodríguez-Barraquer: “Een vaccin is belangrijke stap vooruit in de strijd tegen de ziekte, maar bij dit vaccin moet je de voor- en nadelen van het gebruik zorgvuldig afwegen.” Een bloedtest om te bepalen of mensen al eerder besmet zijn zou het probleem kunnen oplossen. Alleen de reeds eerder besmetten zou het vaccin mogen krijgen.

Knokkelkoorts treft elk jaar bijna 400 miljoen mensen in 120 landen. De meeste mensen hebben daar weinig last van, maar zo’n 2 miljoen met het virus besmette mensen krijgen ernstiger symptomen. Jaarlijks overlijden er zo’n 25 000 aan de knokkelkoorts.

Bron: EurekAlert