Vetzucht is in veel rijke landen een groot probleem, maar breekt records in de VS, het VK en Griekenland (afb: Philip Maffetone, Ivan Rivera-Dominguez en Paul Laursen)

Volgens onderzoekers van de medische hogeschool Hannover profiteren vooral de ouderen van de toegenomen inzichten op het gebied van gezonde leefwijzen. Het lijkt er op dat de jongere generaties eerder en vaker ziek worden dan de oudere.
Wie in dit deel van de wereld met pensioen gaat heeft statistische gezien meer jaren voor de boeg als haarzijn grootouders. Ouderen profiteren van de verbeterde levensvoorwaarden na de tweede wereldoorlog: minder zware arbeid, betere voeding en zorg en een groter gezondheidsbewustzijn. “Al begin jaren ’80 formuleerde de Amerikaanse medicus James Fries dat daardoor de ziektecijfers zouden dalen en ziektes en (lichamelijke) beperkingen naar een latere levensfase zouden worden verschoven”, zegt Siegfried Geyer van de medische hogeschool Hannover. Met die stelling in het achterhoofd bekeken Geyer en collega’s of die stelling nog steeds gold.
Geyer en zijn onderzoeksgroep houden zich al sedert 2004 bezig met sterfte (morbiditeit oftewel de vatbaarheid voor ziektes). Hoe lager de morbiditeit hoe meer gezonde levensjaren worden ‘gewonnen’, hoe hoger hoe minder.
Om een idee te krijgen verzamelden de onderzoekers gegevens van Duitse en internationale studies en brachten ook eigen onderzoeksgegevens in. Ze keken daarbij naar cijfers tussen 2005 en 2019 van diverse leeftijdscategorieën. Het resultaat is al verklapt: de verbeterende gezondheidstoestand van de ouderen heeft zich niet voortgezet in de na hun komende generaties onder meer ook in de VS.
Als we het over ouderen hebben dan gaat het over mensen die tussen 1950 en 1960 zijn geboren. Bij die generatie verbeterde de gezondheidstoestand op vele fronten. Zo namen alle hart- en vaatziekten af of verschoven naar een latere levensfase. Dat gold ook voor hartaanvallen en longkanker, vooral bij mannen. Doordat er minder gerookt werd (of althans parallel aan het verminderde nicotineverbruik) daalde bij mannen tussen 2006 en 2017 het longkankercijfer met 31%. Ook vormen van dementie verminderen in die leeftijdsgroep of komen in een latere levensfase voor. Conclusie: de morbiditeit neemt af. Er zijn wel verschillen als je kijkt naar inkomen en opleiding, maar over het algemeen geldt dat die leeftijdsgroep duidelijk aan gezondheid heeft gewonnen, stellen Geyer en de zijnen.

Suiker

Tot de ziektes waar de morbiditeit in alle leeftijdsgroepen steeg staat suikerziekte type II. Wat daarbij verontrustend is dat ‘suiker’ steeds vroeger optreedt. Diabetes mellitus type II komt al voor in de leeftijdsgroep van 18 tot 45 jaar (type I is aangeboren). Ook zorgelijk is de sterk toegenomen zwaarlijvigheid bij ook jongeren. Vetzucht is bij de groep 25 tot 55 jaar tussen 2004 en 2020 bijna verdubbeld (van 12,7% naar 23,4%). Zwaarlijvigheid is een belangrijke risicofactor voor suiker II, hoge bloeddruk, hartinfarcten en leververvetting.

“De stelling van James Fries over de daling van morbiditeit is alleen waar voor de oudere generatie”, zegt Geyer. “Die zijn wezenlijk gezonder dan de generatie van hun ouders en grootouders, maar die ontwikkeld heeft zich niet doorgezet.” Integendeel.
Die morbiditeitsdaling bij de jongere generaties valt samen met de vermindering van het jongerenaandeel in de bevolkingsopbouw. Dat zou invloed kunnen hebben op de sociale voorzieningen en de economie, denken de onderzoekers. Ze denken dat het aantal ziektegevallen zal kunnen stijgen evenals de ziektekosten.

Om daar wat aan te doen zou beter naar de arbeidsomstandigheden van bepaalde beroepsgroepen gekeken moeten worden, stellen ze. Vroeger waren vooral fysiek zware arbeid en schadelijke stoffen de grote gezondheidsbedreigers, maar tegenwoordig komen de risico’s van de veelal zittende werkzaamheden. Geyer: “We bewegen ons te weinig.”
Ook bij de voeding gaat er veel mis, volgens de medisch-sociologen. Door de veelal zittende arbeid is de caloriebehoefte lager dan vroeger maar is de calorieinname daarentegen juist gestegen.

Bron: idw-online.de