Gemotoriseerd verkeer is schadelijk voor gezondheid en klimaat. Fietsers en ov-gebruikers betalen het gelag, zo blijkt uit de mobiliteitsatlas van de Heinrich-Böll-stichting (pdf-bestand).

Ik vertel natuurlijk niks nieuws als ik zeg dat heel ons verkeerssysteem is gericht op autoverkeer. Dat geldt zowel voor ruimtebezetting als regelgeving. Grote delen van het wegennet, bijvoorbeeld, zijn niet beschikbaar voor de schoonste en gezondste verkeersdeelnemers (fietsers en voetgangers), terwijl die wel de lasten van het autodom moeten verdragen.
In 2018 vielen er 678 doden in het verkeer in Nederland; dit is het hoogste aantal sinds 2010. Ongeveer een derde van de verkeersdoden bestaat uit auto-inzittenden (233), en ongeveer een derde is fietser (228). Afgemeten naar de bevolkingsomvang, vallen er verhoudingsgewijs veel doden in het verkeer onder ouderen (70+). We hebben het dan niet eens gehad over de niet overleden verkeersslachtoffers. Een belangrijke bron van het ongezonde fijnstof is het het gemotoriseerde verkeer. Qua efficiëntie en milieuprestaties verslaan fietsers (en in mindere mate voetgangers) het gemotoriseerde verkeer met vele lengtes, maar de overheid negeert die verkeerscategorie vrijwel geheel.
Het autoverkeer neemt niet alleen veel wegruimte in maar ook nog eens parkeerruimte. In de mobiliteitsatlas van de stichting staat dat die parkeerruimte 19% van het totale verkeersoppervlak in Duitsland is. Dat verkeersoppervlak is de laatste jaren in Duitsland sterk gegroeid: van 16 400 km² in 1992 naar 18 000 km² in 2017. We hebben het dan over alle ruimte die voor het verkeer worden gebruikt, ook voor spoorbanen, scheep- en luchtvaart). Dat is ongeveer de helft van het oppervlak van Nederland. Bijna al die 1600 km² extra was bedoeld voor het wegverkeer.

Het autoverkeer neemt niet alleen veel ruimte in, maar kost ook veel geld. Elke kilometer die een persoon in Duitsland aflegt kost 10,80 cent. Dat komt niet alleen ten laste van de autorijder, maar van de hele maatschappij. Dan praten we over klimaatschade, luchtvervuiling, lawaai, schade aan de natuur, de productie van voertuigen, maar ook de verkeersongevallen.

Verkeersongevallen

Bijna de helft van die 10,80 cent (5,08) cent komt op rekening van door ongevallen veroorzaakte kosten. Klimaatschade becijfert de stichting op 1,73 cent per reizigerskilometer. Niet verrassend is dat de binnenlandse vlucht in Duitsland het nog slechter doet. Daar komt je uit op 12,77 cent per reizigerskilometer. Daarvan komt 7,10 cent op het conto van klimaatschade en 2,1 cent op dat van luchtvervuiling. Toch wordt vliegverkeer ruimhartig ondersteund door het niet innen van belastingen, maar ook door subsidies.

En dat allemaal terwijl het gemotoriseerde verkeer en de luchtvaart stevige klimaatzondaars zijn. In de EU is het wegverkeer verantwoordelijk voor een kwart van de kooldioxide-emissies, net achter de grootste klimaatvervuilers, de energiesector (met 28%). Bij die laatste sector ging de broeikasgasuitstoot echter omlaag met 443 miljoen ton CO₂-ekwivalenten sedert 1990, terwijl die van het verkeer toenam met 115 miljoen ton.
Slechts vijf EU-landen zijn er in geslaagd de verkeersuitstoot tussen 1990 en 2015 terug te dringen (Zweden, Finland, Estland, Litouwen en Italië). Dat heeft alles met de ongebreidelde groei van het autoverkeer te maken, van harte gefaciliteerd door de diverse overheden. Ook zijn de auto’s de laatste jaren steeds zwaarder geworden.
De elektrische auto wordt gezien als oplossing voor dat probleem, maar die heeft een groot aantal nadelen van de brandstofauto behouden: ruimtebeslag, (levens)gevaar voor zwakkere weggebruikers, schandalig laag energetisch rendement per afgelegde kilometer enz.

Minder auto’s

De Duitse overheid heeft zich verplicht de uitstoot van het wegverkeer in 2030 met 40 tot 42% ten opzichte van die van 1990 te verminderen. Dat is allesbehalve gelukt. Daarom, stellen de samenstellers van de mobiliteitsatlas, zal het aantal auto’s moeten worden teruggedrongen. Ze vinden dat het veroorzakersprincipe (de vervuiler betaalt) met voeten wordt getreden. Ook pleiten ze voor het stoppen van klimaatschadelijke subsidies voor het verkeer. Dat zal pijn doen in een autogek land waar veel mensen hun brood verdienen in de autosector en de autoindustrie een machtige stem heeft.

Bron: der Spiegel