Fabrikanten van voedselsuppelementen varen wel bij onbewezen gezondheidsclaims voor omega-3-vetzuren (foto: Le Monde)
Omega-3-vetzuren uit visolie hebben een grote faam als strijders tegen hart- en vaatziektes en als verbeteraars van de grijze massa, maar die claims zijn wetenschappelijk omstreden. Metastudies in de Journal of the American Medical Association (JAMA) van 2006 en 2012 konden geen enkel verband vinden tussen het slikken van omega-3-vetzuren en een vermindering van de kans op het krijgen van hart- en vaatziektes. Ook over de gunstige effecten van omega-3-vetzuren op de hersens wordt getwijfeld. Toch zou nu weer uit Amerikaans onderzoek zijn gebleken dat een omega-3-dieet bij apen een gunstig effect heeft op de ontwikkeling van de hersens. Zucht.
Eerst de grote twijfels. Al sinds jaar en dag wordt rondgebazuind dat visolie, of specifieker omega-3-verzuren, een heilzame werking heeft op op hart, bloedvaten en hersens. Metastudies uitgevoerd in 2006 en 2012 hebben van die gezondheidsclaims van hart- en bloedvaten weinig overgelaten. Ook op het idee dat de omega-3-vetzuren een positief effect op de hersens hebben, valt wel wat af te dingen. Het Franse dagblad Le Monde publiceerde op het web een artikel waarin ook die effecten op de hersens in twijfel werden getrokken. Een studie van een groep wetenschappers beschreven in het blad Neurology van 22 januari, levert positieve effecten op de ontwikkelingen van hersens van vrouwen in de overgang op. Vrijwel dezelfde groep wetenschappers had in september 2013 (ook in Neurology) geconcludeerd dat er geen verband is tussen hoge omega-3-waarden in het bloed en de ontwikkeling van hersens op basis van eenzelfde patiëntenbestand. Uiterst vreemd.
Nu wil een persbericht van de universiteit van Oregon ons wijsmaken dat visolie wel degelijk goed is voor de ontwikkeling van hersens. Daarbij is dan gekeken naar het aantal verbindingen tussen diverse hersendelen en de ‘organisatie van neurale netwerken’ (wat dat dan ook moge betekenen). De studie zou de eerste zijn geweest, waarbij met behulp van functionele beeldtechnieken direct in de hersens is gekeken naar het functioneren.
De ontdekte patronen in de hersencommunicatie lijken opmerkelijk veel op die in mensenhersens. “De gegevens laten zien dat de organisatie van de apenhersens gedurende hun leven baat heeft bij een dieet met veel omega-3-vetzuren”. zegt Damien Fair. “We zien ook dat de netwerken in de hersens veel lijken op die bij mensen, maar alleen in relatie met een omega-3-rijk dieet.” De proefdieren waren makaken van 17 tot 19 jaar, die hun hele leven of een omega-3-rijk of een omega-3-arm dieet kregen. Er bleek bij de ‘omega-3-rijke’ apen een grotere verbindingsdichtheid te zijn op ‘paden’ die met zicht te maken hebben. Ook was die interconnectie sterker in hersendelen die te maken hebben met informatieverwerking en begrip. “We zagen bijvoorbeeld een sterkere ontwikkeling in dat gedeelte van de hersens dat met aandacht te maken heeft”, zegt Fair. Tja.
Baat het niet dan schaadt het niet, zou je kunnen zeggen, maar Le Monde vraagt zich af wat het verschil is tussen ons onwrikbare geloof in het bestaan van allerlei heilzame voedselsupplementen en dat van de Chinese wonderdokters in neushoornhoornpoeder (of is dat een hoorn te veel?).
Bron: Eurekalert