Groene groei alleen redt ons niet van desastreuze aardopwarming

Waarschijnlijk heb je het gemist, maar volgens een recent rapport is groene groei als belangrijkste strategie om de klimaatverandering tot staan te brengen nagenoeg kansloos. Die strategie wordt ook voorgestaan door wereldinstellingen als de VN en de Wereldbank. En ondertussen wordt het ene na het andere temperatuurrecord gebroken.. Heel die klimkaatoperatie (of wat er voor door moet gaan) begint een pijnlijke mislukking te worden, zo lijkt het.
Groene groei is een vage term waaraan iedereen zijnhaar eigen invulling lijkt te geven, maar globaal kun je zeggen dat het ’t idee is om het milieu minder te belasten terwijl de economische groei daarbij niet hoeft te stoppen. Dat laatste, die immer voortwoekerende groei, schijnt onontbeerlijk te zijn voor ons welzijn, maar dat is natuurlijk grote lulkoek. Die groene groei zou kunnen worden bewerkstelligd door verhogen van doelmatigheid/rendement van de productie, door meer schone energie te gebruiken en door onze troep op te ruimen (echt opruimen, dus, niet onder het tapijt vegen).
Groene groei zal veel politici als muziek in de oren klinken. We hoeven dan niet zulke idiote dingen te doen als het verminderen van het autoverkeer en van de vleesconsumptie en we kunnen nog lekker blijven groeien ook (waarheen dan toch?). Helaas zal ontkoppeling (van groei en vervuiling) op die manier niet lukken stellen de opstellers van het rapport Decoupling debunked (Ontkoppeling afgeserveerd). Daarin worden ze ondersteund door ander onderzoek dat stelt dat er geen bewijs van die ontkoppeling is geweest in het verleden en dat het er ook niet naar uitziet dat we daarin in de toekomst in zullen slagen.
De broeikasgasuitstoot, zo blijkt uit onderzoek, groeit gewoon mee met de economie. De goederen die we produceren en de diensten die we leveren verbruiken grondstoffen en vervuiling, broeikasgassen en afval. Door schonere energie te gebruiken verminderen we die kwalijke ‘producten’ iets, de relatieve ontkoppeling, maar alles bij elkaar opgeteld blijft de vervuiling toenemen.

Absolute ontkoppeling

Het gaat bij de bestrijding van de klimaatverandering om de vermindering van de hoeveelheid koolstof in de atmosfeer: absolute ontkoppeling. Dat betekent dat de hoeveelheid koolstof die we de lucht inblazen elk jaar minder wordt (tot de nul er op volgt). De vraag is of die mogelijk is en wel in een tempo dat we een al te rigoureuze aardopwarming kunnen voorkomen?

Volgens het VN-klimaatforum is er een kans van 66% om onder de 1,5°C opwarming te blijven als we gerekend vanaf begin 2018 niet meer dan 420 miljard extra ton (onvoorstelbaar; as) kooldioxide de atmosfeer in spuiten. Momenteel ligt de jaarlijkse uitstoot op 37 miljard ton koolstofoxide en dat getal groeit. Zelfs in het gunstigste geval geeft ons dat nog twintig jaar om de nuluitstoot te bereiken.
De schaal waarop we die uitstoot moeten terugdringen is zo gigantisch en nooit eerder vertoond. Economische groei zou dat probleem alleen nog maar groter maken. Het rapport van het VN-klimaatforum dat oktober vorig jaar uitkwam geeft 90 scenario’s om de aardopwarming onder de 1,5°C te houden, terwijl de economie mag groeien. Dat is prachtig, maar al die scenario’s gaan uit van biologische opvangtechnieken om koolstof af te vangen die nog nooit op zo’n grote schaal zijn uitgeprobeerd.
We praten dan over de aanplant van enorme hoeveelheden bomen en ondergrondse CO₂-opslag (bij het verbranden van hout). Daarmee zou 3 tot 7 miljard ton koolstof per jaar moeten worden vastgelegd, 2000 keer meer dan we nu in staat zijn om te doen. Om zo veel weg te vangen hebben we een oppervlak nodig van twee tot drie keer India.

Hoogst onwaarschijnlijk

Dat is niet volstrekt onmogelijk, maar, gegeven de wens de economie te laten groeien, hoogst onwaarschijnlijk. Moeten we ons afhankelijk maken van die riskante en onbewezen technieken, is dan de vraag. Gegeven de twijfels moet dan het antwoord nee zijn, vinden de opstellers van het rapport.

Groene groei alleen gebaseerd op technologie is volgens hen een kansloze zaak. De aarde heeft zijn fysieke grenzen, de economie is ‘grenzenloos’. Moeten we steeds groeien? Welke wet schrijft dat voor? Groen groei is aantrekkelijk omdat we daarmee niet hoeven in te leveren op ons overdadige consumptiegedrag (ik praat hier natuurlijk over de schandalig rijke delen van de wereld waartoe ook Europa behoort).
Politici maken zich niet graag impopulair door ‘idiote’ eisen te stellen als het (sterk) terugdringen van autoverkeer, verminderen van vleesgebruik en het inleveren van de vliegvakanties. De grote slachtoffers bevinden zich in de (tropische) gebieden die nu toch al niet veel te makken hebben en die zelf weinig aan de aardopwarming (hebben) bijdragen.

Bron: phys.org