Bis- of difosfonaten vormen een groep chemische verbindingen die zich goed binden aan calcium. Daarom werden en worden ze gebruikt om kalkaanslag in leidingen te verwijderen, maar later ook als medicijn tegen botontkalking. Die stoffen worden ook gebruikt  bij de behandeling van botkanker, maar bisfosfonaten zouden ook het leven verlengen van vrouwen met borstkanker.
Bis- of difosfonaten binden aan kalk in de botten, waar ze worden opgeslokt door speciale witte bloedlichaampjes (macrofagen) die oude botcellen opeten zodat er nieuwe voor in de plaats komen. Bisfosfonaten zijn echter giftig voor de macrofagen en een deel daarvan sterft, waardoor het afbraakproces, zoals zich dat bij botontkalking voordoet, wordt vertraagd en het lichaam de tijd krijgt voldoende nieuwe botcellen aan te maken. Zo luidt ongeveer de verklaring. Vandaar dat bisfosfonaten ook werden ingezet in de laatste fase van botkanker. Oorspronkelijk als bescherming tegen breuken, botkanker verzwakt de botten, maar naar het zich nu laat aanzien hebben bisfosfonaten ook een positief effect bij borstkanker. Dat heeft er mee te maken dat bij borstkanker in de tumoren zich vele kalkkorreltjes vormen. Waarom dat zo is, is onduidelijk, maar die schijnen te maken te hebben met de agressievere borstkankersoorten.
Om uit te vissen of bisfosfonaten ook binden die kalkkorrels in de borst rusten ze de bisfofonaatmoeleculen uit met een ‘lampje’. Muizen met borstkanker kregen het ‘verlichte’ middel en de onderzoekers rond Mike Rogers van het Gravan-instituut in Sydney (Aus) keken wat er vervolgens gebeurde. “Macrofagen gedroegen zich als Pac-Mennetjes en hapten het middel naar binnen. Verbazingwekkend”, zegt medeonderzoeker Tri Phan. Op een video die de onderzoekers maakten (zie boven) is te zien hoe de bisfosfonaten via de aderen in de tumor zich verbonden met de kalkkorrels. Daar worden ze door de macrofagen opgegeten. De vraagstelling was beantwoord.
Vervolgens werd het middel op een patiënt uitgeprobeerd, waarbij de tumor zou worden verwijderd. Ook hier werd de tumor duidelijk geïnfiltreerd door het bisfosfonaat waar het werd opgeslokt door macrofagen. Dat is een belangrijke constatering, omdat de hardnekkigheid van kanker onder meer komt doordat kankercellen zich verstoppen voor het afweersysteem door macrofagen te ‘kapen’. Rogers denkt dat door de aanwezigheid van bisfosfonaat in de tumor, de macrofagen zich anders gaan gedragen en dat de gekaapte cellen in de aanwezigheid van dat middel ook de kankercellen aanpakken. De onderzoekers zijn nu bezig te bekijken wat die verbinding nu precies doet met de macrofagen, wat hen ook zou kunnen leren hoe kankercellen er in slagen om zich onzichtbaar te maken voor het afweersysteem.

Bron: New Scientist