Aardopwarming tussen 2014 en 2018. De aardopwarming is het grootst in het Noordpoolgebied (afb: NASA)
De afgelopen vier jaar zijn volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) de warmste sinds het begin van de metingen bijna 170 jaar geleden. Het afgelopen jaar is het op drie na warmste jaar ooit, meldde de organisatie woensdag in Genève. Zij bevestigde de bevindingen van NOAA, de Amerikaans weerkundige en oceanografische organisatie. Het Britse weerkundige instituut de Met Office stelt dat we midden in de warmste periode sedert 1850 verkeren. De komende vijf jaar zullen ook aan de warme kant zijn.
De temperatuur in de jaren 2015 en 2017 lag 1,1°C boven het gemiddelde. Het warmste jaar ooit was 2016 met 1,2 graden boven het voorindustriële gemiddelde. In dat jaar hield het fenomeen El Niño ongewoon krachtig huis.
De warmterecords zijn een duidelijke aanwijzing voor de aanhoudende klimaatverandering op lange termijn, schrijft de WMO na evaluatie van gegevens van vijf grote weerdatabanken. “De warmste twintig jaren vonden de afgelopen 22 jaar plaats”, zei WMO-secretaris-generaal Petteri Taalas. “De reductie van broeikasgassen en klimaataanpassing moeten wereldwijd een prioriteit zijn”, zei hij. “De opwarming van de afgelopen vier jaar was buitengewoon, zowel op het land als in de oceaan”, zei Taalas. “De hogere gemiddelde temperatuur en recordconcentraties CO2 in de atmosfeer van de aarde hebben enorme gevolgen.”
Dit jaar beleefde het oosten van Amerika een koudegolf en Australië een hittegolf. Die koudegolf is niet in tegenspraak met de tendens van een opwarmende aarde. Door de klimaatverandering is de poolwervel verzwakt die het Noordpoolgebied ‘afschermt’ van de rest van de wereld, waardoor de koude lucht boven de Noordpool kan ontsnappen. Het Noordpoolgebied warmt twee keer zo snel op als de rest van de wereld.
Steeds warmer
Volgens het Met Office zitten we midden in de warmste periode in 170 jaar. De temperaturen in de komende vijf jaar zullen ruim een graad boven het voorindustriële tijdperk liggen. Het is goed mogelijk dat het in het Akkoord van Parijs gewenste maximum van 1,5°C in de komende jaren al zal worden overschreden.
2015 was volgens het Met Office het eerste jaar waarin de gemiddelde oppervlaktetemperatuur op aarde 1°C boven die van het voorindustriële tijdperk lag (de gemiddelde temperatuur tussen 1850 en 1900). Volgens het Britse instituut is het waarschijnlijk dat die stijgende trend zich zal voortzetten of zelfs versterken. “Als we naar de komende jaren kijken dan is er kans dat we tijdelijk, ik herhaal tijdelijk, boven die 1,5°C-drempel zullen uitkomen uit het Parijse klimaatakkoord”, zegt Adam Scaife, hoofd langetermijnvoorspelling bij het weerinstituut. Die kans schat het instituut op 10%.
De temperaturen van nu tot 2023 zullen zo’n 1,03 tot 1,57°C boven die van de tweede helft van de 19de eeuw liggen, met de ‘nadruk’ op het Arctische gebied. Daar zal de stijging groter zijn. De betrouwbaarheid van de voorspelling schatten de Met-onderzoekers in op 90%.
“Die voorspelling is, helaas, geen verrassing”, zegt atmosfeerchemica Anna Jones van de Britse Antarctica-onderzoeksgroep. “De gemiddelde temperaturen over de hele wereld breken records en dat al jaren lang. Die zijn voornamelijk het gevolg van stijgende broeikasgasconcentraties ten gevolge van ons voortdurende verbruik van fossiele brandstoffen. Als we er niet in slagen die uitstoot terug te dringen, dan kunnen we verwachten dat die temperaturen blijven stijgen.”