De normaal afgeladen M40 in Engeland tijdens een ‘coronaspits’ (afb: univ. van Warwick)
Tijdens de eerste maanden van de coronacrisis leek de wereld een stuk schoner en stiller te worden. Mensen moesten zo veel mogelijk thuis blijven, van huis uit werken en veel zo niet alle bijeenkomsten werden verboden. Het milieu knapte er behoorlijk van op. Met het versoepelen van de coronamaatregelen deden we weer net alsof er niets aan de hand was, maar die paar mooie coronamaanden hebben nauwelijks invloed gehad op de aardopwarming, stelden onderzoekers vast. De coronacrisis was een kleine ‘hik’ in een gestaag voortgaand proces, waar we maar niets aan willen doen. Vliegtuigen kregen als eerste toestemming om weer vol rond te vliegen en de rust op de snelwegen is ook verleden tijd.
Het schijnt uiterst lastig te zijn de broeikasgasuitstoot op de korte termijn te schatten. Het weer kan roet in het eten gooien en normaal duurt het anderhalf jaar of meer om de uitstootcijfers bekend te maken. Onderzoeker Piers Forster van de universiteit van Leeds bedacht met zijn dochter samen een snellere manier. “We gebruikten een methode ontwikkeld aan de universiteiten van East Anglia en Stanford die gebaseerd is op trends in het wegvervoer, de industrie, energieopwekking en andere economische activiteiten als een spiegel voor de verandering van de broeikasgasuitstoot. Mijn redenering was dat als we weten wat die sectoren uitstoten en we weten hoe die terugliep door de coronamaatregelen we ook kunnen schatten hoe die veranderden.”
Met dank aan de mobiliteitsgegevens die via Google en Apple werden verzameld gingen de onderzoekers aan de slag. Daarmee kregen Forster en de zijnen idee over de effecten van de opsluiting in 123 landen, die verantwoordelijk zijn voor 99% van de CO2-uitstoot in de wereld. Forster: “We hebben niet alleen de uitstoot van CO2 per sector geschat, maar waren ook in staat de methode toe te passen voor negen andere gassen en vervuilende stoffen. Hoewel kooldioxide de belangrijkste oorzaak is van door de mens veroorzaakte aardopwarming spelen ook ander stoffen een rol. Stikstofoxides, die net als CO2 ontstaan door het verbranden van fossiele brandstoffen, daalden tijdens de coronacrisis, vooral doordat het verkeer afnam.”
Ook zwaveldioxide, vrijkomend bij krachtcentrales en zware industrie, werd minder uitgestoten. Distikstofoxide is een potent broeikasgas, maar zwaveldioxide vormt aerosolen die het zonlicht juist weerkaatsen en de aarde afkoelen. Volgens Forster wogen de effecten van die verminderingen tegen elkaar op.
Verwaarloosbaar
Alles bij elkaar waren de effecten van de coronamaatregelen op de aardopwarming volgens de onderzoekers verwaarloosbaar: hooguit 0,1°C ‘koeler dan als de crisis niet had plaatsgevonden. We zullen dus, dat leert die crisis wel, steviger maatregelen moeten inzetten om een klimaatramp af te wenden, is het verhaal van de onderzoekers.
Hoe we ons verplaatsen is volgens hen daarbij van groot belang. Minder verkeer en minder zwaveldioxide wegen tegen elkaar op voor de korte termijn, maar Forster vindt dat we voor de lange termijn veel meer op het openbaar vervoer moeten inzetten en dat er veel meer gefietst moet worden.
Nu wordt er veel geld uitgetrokken om de schade veroorzaakt door de coronacrisis te compenseren, maar dat heeft invloed op het klimaat. De onderzoekers rekenden uit welk effect die keuzes de komende tien jaar hebben, waarbij ze ervan uit gaan dat een aantal maatregelen nog wel enige tijd zullen gelden (tot eind volgend jaar).
Als het ‘herstel’ gebaseerd is op fossiele brandstoffen dan topt de broeikasgasuitstoot in 2030 op plus 10% boven de huidige plannen, waarmee we van de regen in de drup terechtkomen. Als we 1,2% van het brutobinnenlandsproduct in ‘groen’ steken zou de uitstoot met 50% kunnen worden teruggedrongen en zou de opwarming tussen nu en 2050 kunnen worden gehalveerd, berekenden de onderzoekers. Daarmee zou het gewenste doel van ‘Parijs’ (onder de 1,5°C) in zicht komen.
Zelfs een langdurige ‘opsluiting’ zou verrassend weinig effect hebben op de aardopwarming, maar het coroanvirus heeft ons wat bedenktijd gegeven, stellen de onderzoekers. Gaan we terug naar ‘normaal’ (abnormaal, dus) of nemen we een groenere route? Forster: “Als landen eind van dit jaar wordt gevraagd om hun klimaatdoelstellingen aan te scherpen, laten we er dan zeker van zijn dat ze de goede keuzes maken om de gezondheid van de bewoners en van de planeet boven aan hun lijsten te zetten.”
Bron: phys.org