Dwarslaesiepatiënt Kent Stephenson bij zijn oefeningen (foto: univ.v. Louisville)

Een dwarslaesie, waarbij de hoofdzenuwbanen in het ruggenmerg gebroken zijn, lijkt behandelbaar. Met behulp van elektrische stiumulering aangevuld met fysieke oefeningen konden vier dwarslaesiepatiënten al na een week weer hun benen bewegen. Na een paar maanden konden ze tenen, voeten en benen buigen en strekken. “Tot nu toe waren de vooruitzichten van een dwarslaesiepatiënt dat daar niets aan gedaan kon worden”, zegt onderzoeker Reginald Edgerton van de universiteit in Californië in Los Angeles. Tot nu toe dan.De echte primeur is al weer zo’n vijf jaar oud.  In 2009 slaagde Edgerton in een dwarslaesiepatiënt met behulp van 16 elektroden in zijn ruggenmerg en een besturing weer enige bewegingsvrijheid te geven. De elektroden gaven stroomstootjes aan de zenuwbanen direct ‘na’ de breuk, gerekend vanaf het hoofd (de hersens). Die zenuwstimulering in combinatie met bewegingstherapie zorgde er voor dat de jonge patiënt al na een paar minuten kon staan. Na een paar maanden kon hij zijn benen ook echt ‘besturen’. Deze Rob Summers had nog gevoel in zijn benen.

Een proefpersoon is wat weinig en bovendien had, zoals gezegd, Summers nog gevoel in het verlamde deel van zijn lichaam. Edgerton heeft daarom drie andere patiënten in zijn onderzoek meegenomen, waarvan twee ook geen gevoel meer in hun onderlichaam hadden. Ook bij dit drietal bleek de behandeling aan te slaan. Ze konden hun knieën buigen en strekken en leerden zelfs de kracht van de beweging te doseren. “Het verbazingwekkende was niet alleen die doelgerichte bewegingen, maar ook dat dat al lukte in de eerste weken na de elektrische stimulering”, zegt onderzoekster Susan Harkema van de universiteit van Louisville. Door de oefeningen verbeterde niet alleen de doelgerichtheid, maar ook de kracht van de bewegingen. De onderzoekers denken dat de stimulering ‘slapende’ zenuwbanen weer ‘wakker’ maakt. “Het feit dat de hersenen deze overgebleven verbindingen kan gebruiken en daarover de ingewikkelde zintuiginformatie kan versturen is hoogst opmerkelijk”, zegt Edgerton.
Ook het succes bij de twee zowel motorisch als sensorisch verlamde proefpersonen was onverwacht, omdat de onderzoekers vooraf hadden aangenomen dat er tenminste nog een sensorisch contact moest bestaan tussen de hersenen en het verlamde deel van het lichaam om succes te kunnen hebben. Volgens Edgerton ziet het er in de toekomst voor dwarslaesiepatiënten een stuk beter uit. De stimulatietherapie heeft aangetoond dat ook zonder de aangroei van nieuwe zenuwbanen de ledematen weer in beweging zijn te brengen. Momenteel werken de onderzoekers aan een verbetering van het stimuleringssysteem. Een eerste prototype met 27 elektroden is al bij ratten getest. Daarnaast werken ze aan een systeem waarbij die elektroden niet meer nodig zijn, maar waarbij de zenuwen door de huid heen worden geprikkeld.

Bron: bdw