Het is, zoals door velen al in 2015 voorspeld werd, zeer onwaarschijnlijk dat we de aardopwarming onder de 1,5°C zullen houden, de ambitieuste doelstelling van het in 2015 in Parijs gesloten klimaatakkoord. Die grens kan al in 2030 worden overschreden (ten laatste in 2040), terwijl ook dan nog in de hele wereld broeikasgassen in de atmosfeer worden gespoten. Dit stelt het jongste rapport van het VN-klimaatforum. In dit rapport wordt gewaarschuwd voor veel vaker voorkomend uitzonderlijk weer. Dat doemscenario lijkt alleen te kunnen worden vertraagd als we snel reageren, maar vooralsnog gaat het klimaatbeleid van de mensheid niet veel verder dan plannen….
Elke zes jaar presenteert het VN-klimaatforum (in Engelse afko IPCC) een overzicht van de stand van het klimaat. In het eerste deel van het zesde rapport wordt een prognose van de temperatuurontwikkeling gegeven. Die zou preciezer zijn dan de vorige en die is beslist niet in ons (= des mensen) voordeel: de klimaatverandering dreigt -ontwrichting te worden.
In het eerste klimaatrapport in 1990 ging het nog om de vraag hoe het klimaat verandert en in hoeverre de mens daarvoor verantwoordelijk is. Dit eerste deel (van een trits) gaat over de natuurwetenschappelijke principes. Deel twee gaat over de gevolgen en deel drie over de terugdringing van de broeikasgassen en aanpassing. Deel twee van het rapport wordt in februari 2022 verwacht en deel drie in maart van dat jaar. In september volgend zal dan een samenvattend rapport verschijnen.
In 2018 verwachtte het klimaatforum nog dat de opwarming van 1,5°C ergens tussen 2030 en 2052 zou worden overschreden als de broeikasgasuitstoot niet drastisch zou worden verminderd. “In het vorige bericht werd uitgegaan van een lineaire toename van de temperatuur”, Jochem Marotzke van het klimaatforum, werkzaam bij het Max Planck meteorologisch instuut. “Dat was een grove schatting. Ondertussen weten we dat die opwarming sneller gaat dan eerder aangenomen en dat de doelstellingen van Parijs niet zullen worden gehaald als we de broeikasgasuitstoot niet snel en drastisch verminderen.”

Preciezer

Door de toegenomen rekencapaciteit is de voorspelling nauwkeuriger te maken dan voorheen. In het jongste bericht zijn ook regionale klimaatveranderingen aangegeven. De weersveranderingen in de afgelopen jaren wijzen in de richting van meer extreem weer zoals droogtes (met natuurbranden), meer hittegolven en zwaardere regenbuien. Inmiddels is de gemiddelde temperatuur van de aarde ten opzichte van het voorindustriële tijdperk al met 1,1°C gestegen.

De vooruitzichten zijn allerminst rooskleurig. In Zuid-Europa zullen waarschijnlijk vaker droogtes optreden. In het noorden van ons werelddeel zal het vaker heftig regenen. Overal op de wereld zullen vaker hittegolven toeslaan. Overigens is er in veel gebieden in de wereld nog te weinig onderzoek gedaan en dan gaat het vooral over de minder rijke landen. Dat zal moeten verbeteren om ook van de ontwikkelingen in die landen een goed beeld te krijgen.

Er bestaat hoop om de uitstoot van kortlevende broeikasgassen zoals methaan drastisch te verminderen (kooldioxide blijft honderden jaren in de atmosfeer zolang het daar niet uit gehaald wordt). Dat zou tot een snel effect leiden. In het onderhavige rapport wordt dan ook gekeken naar het terugdringen van de uitstoot van die broeikasgassen, naast methaan zijn dat, bijvoorbeeld, halogeenverbindingen en ozon (in de lagere atmosfeer).
Het opwarmingseffect van die kortlevende (in de atmosfeer aanwezige) broeikasgassen zou even groot zijn als dat van kooldioxide. “Alleen een drastische reductie van die broeikasgassen zou de opwarming tot 2040 met 0,2°C kunnen verminderen en in 2080 met 0,8°C”, zegt mede-auteur Astrid Kiendler-Scharr. Dat ontslaat de mens niet van de plicht de uitstoot van kooldioxide snel te laten zakken (tot onder nul).
Wat het gaat worden moeten de landen beslissen in november van dit jaar in Glasgow. De wetenschappers zijn slechts leveranciers van de, steeds hardere, cijfers. Het huidige rapport is al door een ‘ballotage’ van wetenschappers van zo’n 200 landen gegaan en daarmee officieel. “De wetenschap staat ons niet toe de wereld te zien zoals we die graag willen, maar ons tonen hoe die werkelijk is”, zei Patricia Espinosa, hoofd van het klimaatsecretariaat van de VN.

Bron: der Spiegel