De kunsthand (met arm) van Ortiz-Catalan van de Zweedse Chalmersuniversiteit, die direct in de armstomp geschroefd wordt (afb: Ortiz-Catalan)

In februari stond in dit weblog een stukje over de 36-jarige Deen Dennis Aabo Sørensen die, even een kunsthand met gevoel heeft gehad, een project van van de Italiaan Silvestro Micera en van de Polytechnische Hogeschool in het Zwitserse Lausanne. Het schijnt dat die hand prima werkte, maar dat het ding niet erg stevig (duurzaam) was. Dat moet beter dacht Dustin Tyler van de Cave Western Reserve-universiteit in Cleveland (VS) en hij presenteert nu het resultaat. In Zweden heeft Max Ortiz-Catalan gekozen voor een andere, praktischer benadering gekozen.
De twee handloze proefpersonen konden met de kunsthand van Tyler het steeltje van een kers trekken met de kunsthand, zonder de kers te pletten en netjes tandpasta op de tandenborstel draperen. Bij Igor Spetic (filmpje), een van het tweetal zitten de verbindingen tussen hand en lijf er al twee jaar, bij de Australiër Keith Vonderhuevel al anderhalf jaar.
De kunsthand van Tyler heeft op zo’n 17 plaatsen tastsensoren. Die sensoren zijn via een computer verbonden met het zenuwstelsel. Vooral die sensatie die die sensoren op het zenuwstelsel overbrengen bleek de afgelopen 40 jaar dat geprobeerd wordt een ‘echte’ kunsthand te maken, het grote struikelblok. Veel meer dan een gevoel van tinteling leverde dat niet op. Die computer zit ertussen om de zenuwen het juiste signaal te geven. De proefpersonen moeten steeds vertellen wat ze voelen en waar. Voorlopig werkt dit systeem alleen nog maar in het lab.
Een probleem is de aansluiting. Tyler verbindt de hand met drie ‘contacten’ die in de arm zijn gemaakt met de zenuwen, maar of dat de ideale oplossing is is de vraag. Onderzoeker Max Ortiz-Catalan van de Zweedse Chalmers-universiteit kiest een andere benadering. De directe verbinding via de huid is een kwetsbaar, omdat het contact ‘los’ kan raken of dat kan ontsteken. Dat zou dan voor sommige handlozen een reden zijn de prothese niet te dragen en dat is natuurlijk niet de bedoeling. Ortiz-Catalan en zijn medeonderzoekers hebben een manier bedacht waarmee dat probleem wordt ondervangen. Ze noemen die botintegratie. In het armbot wordt een stuk titaan geïmplanteerd, waarin de prothese geschroefd wordt en waarin ook de verbindingen met de zenuwen zijn aangebracht. Een proefpersoon, een chauffeur, loopt al sedert januari (filmpje) vorig jaar met deze prothese. Ook via die titaanverbinding zou de fijne motoriek zijn over te brengen. Voor zover ik begrijp gebruikt Ortiz-Catalan geen tastsensoren, maar wel druksensoren.
Collega Tyler moet erkennen dat die vaste verbinding tussen prothese en lijf een groot voordeel is. Het zou best kunnen dat beide vindingen zullen samensmelten. Ortiz-Catalan: “We kunnen dingen van ze lenen voor het sensorgedeelte. We willen de sensortechnologie betrouwbaar maken en klein genoeg voor de patiënt om thuis te kunnen gebruiken.
“Verwacht geen kunsthand met tastzin binnen afzienbare tijd op de markt”, zegt Silvestro Micera. “Als je naar beide artikelen kijkt dan lijkt het er niet op dat die taken instantaan kunnen worden uitgevoerd, maar de ontwikkeling verloopt voorspoedig zodat het de kwaliteit van het leven van mensen kan verbeteren en daar gaat het maar om.”

Bron: Science