Kankercellen kunnen een afwijkend aantal chromosomen bevatten (rechts). Dat bemoeilijkt ook de bestrijding. Links staan de chromosomen die een menselijke cel normaal heeft.
Bij kankercellen is de hele genetische encyclopedie overhoop gehaald. Zelfs het aantal en de vorm van de chromosomen is veranderd. Toch overleven die genetisch mismaakte cellen en zorgen door hun welhaast ongebreidelde groei voor grote problemen in het organisme waar ze toe behoren. Hoe redden die mismaakte cellen dat. Onderzoekers van het Engelse Francis Crick-instituut denken nu te weten hoe ze dat flikken.
Gezonde cellen zitten zo in elkaar dat ze zichzelf vernietigen als er onherstelbare fouten zitten in het DNA. Kankercellen lijken daar niet mee te zitten. Ze worden gaandeweg zelfs steeds minder ontvankelijk voor behandeling. Die genetische chaos zou ook kunnen worden uitgebuit want al te veel genetische herrangschikking is zelfs kankercellen te veel.
Onderzoeker Charles Swanton van het Francis Crick-instituut en medeonderzoekers hebben nu twee manieren gevonden waarmee kankercellen de genetische chaos overleven.
Ze ontdekten dat darmkankercellen met een afwijkend aantal chromosomen een groot aantal fouten bevatten in het BCL9L-gen. In gezonde cellen helpt het eiwit BCL9L het eiwit caspase-2 te activeren als reactie op een onjuist aantal chromosomen. Uiteindelijk volgt dan de celdood.
Door het BCL9L-gen te deactiveren, bleek de onderzoekers, werden zelfs oneven aantallen chromosomen ‘getolereerd’. Caspase-2 werd niet geactiveerd en de cellen groeiden normaal. Dat wijst er op dat fouten in het BCL9L-gen kankercellen de mogelijkheid geeft te overleven met een verkeerd aantal chromosomen.
Kankercellen gaan vaak in de fout bij het delen, waardoor er verkeerde aantallen chromosomen ontstaan, die ook weer aan de dochtercellen worden doorgegeven (kankercellen blijven zich delen). Dat gaat echter niet eindeloos door. Te veel fouten zou ook de dood van de kankercellen tot gevolg hebben, maar de cellen schijnen een extra mechanisme te hebben niet over de schreef te gaan.
Eiwitcomplex
Er bestaat een eiwitcomplex, aangeduid met APC/C, dat de deling van kankercellen vertraagt, zo bleek de onderzoekers. Daardoor blijft het aantal genetische missers binnen de perken. Daardoor ook ontstaat er een genetische diversiteit van de tumorcellen.
Swanton: “De ontwikkeling en voortgang van kanker wordt aangedreven door een onstabiel genoom. Dat kan tot een grote verscheidenheid aan cellen leiden en dat heeft weer gevolgen voor de effecten van een behandeling of medicijn. Als een kankercel weet te leven met grote verandering in zijn DNA dan zou dat een voordeel kunnen zijn om te groeien, zich te verspreiden en een behandeling te overleven.”
“Tot nu toe weten we nog maar heel weinig over hoe kankercellen blijven groeien en ontwikkelen.” Hij hoopt dat meer kennis van die zaken iets gedaan kan worden aan de verhoging van de doelmatigheid van behandelingen en medicijnen. Bij patiënten met onjuiste aantallen chromosomen in de kankercellen, blijkt de overlevingskans minder groot te zijn dan als dat niet het geval is.
Bron: Science Daily