Het schijnt dat dit jaar door de VN is uitgeroepen tot jaar van de kristallografie. Daar wil ik het nu niet over hebben. Wel over het blote feit dat röntgendiffractie een veelgebruikte techniek is om de (kristal)structuur van eiwitten te bepalen. Die structuur is wezenlijk, want verkeerd gevouwen eiwittenzijn verantwoordelijk voor ernstige ziektes als die van Parkinson of Alzheimer. Dat diffractieonderzoek gebeurt aan geïsoleerde, gekristalliseerde eiwitten. Nauwelijks levensecht. Het is onderzoekers nu voor het eerst gelukt met een nieuwe diffractietechniek de structuur van eiwitten te bepalen met röntgendiffractie in levende cellen.  
De nieuwe techniek maakt gebruik van de sedert enige jaren geleden ontwikkelde röntgenlasers. Het onderzoek werd uitgevoerd bij het versnellerslab van Stanford SLAC (Linac) in Californië. De groep was geïnteresseerd in de bekende bacterie Bacillus thuringiensisdie zo’n beetje overal op de wereld voorkomt. Die bacterie maakt een eiwit aan dat dodelijk is voor insecten. De eiwitkristallen worden door de bacterie opgeslagen. Om de structuur van dat eiwit in levende bacteriën te bepalen werd een Bt-oplossing blootgesteld aan pulsen van de röntgenlaser. Vervolgens moest een computer uit de massa aan meetgegevens de ruimtelijke structuur van het eiwit berekenen.
Het blijkt dat de structuur van het eiwit in een levende cel niet wezenlijk afwijkt van de structuur die bepaald is aan de hand van het losse gekristalliseerde eiwit. Dat is voor onderzoekers een hele geruststelling, maar zegt nog niet of dat ook geldt voor niet gekristalliseerd eiwit in levende cellen. Het lijkt er op dat met dit röntgensysteem een nieuw instrument is ontwikkeld om levende systemen ‘in het echt’ te bestuderen.

Bron: Futura-Sciences