Stijging afgevlakt (afb: Berkeley-lab)

Het is niet allemaal kommer en kwel wat het klimaat betreft. Onderzoekers van het Amerikaanse Berkeley-lab hebben uitgerekend dat planten meer  kooldioxide opnemen dan in voorgaande decennia. Door de hogere kooldioxide-opname remmen onze groene medeaard-bewoners de groei van de broeikasgasconcentratie in de atmosfeer.  De bevindingen zijn gebaseerd op waarnemingen van de atmosfeer, satellietmetingen van de vegetatie en rekenmodellen.Voor de goede orde: de mensheid stuurt nog steeds weer meer broeikasgassen naar de atmosfeer. De CO₂-concentratie is inmiddels de 400 delen per miljoen al gepasseerd en de concentratie blijft stijgen. De onderzoekers vonden echter dat tussen 2002 en 2014 de stijging beperkt bleef tot 1,9 dpm per jaar. Daarbij komt dat de hoeveelheid kooldioxide uit emissies die in de atmosfeer bleef afnam tot minder dan 20%. Die vertragende factor weegt niet op tegen de stijging van de broeikasgasuitstoot, maar blijkt wel de groei te verminderen. Dat hebben we allemaal te danken aan planten. “Dit geeft aan dat we onze ecosystemen moeten beschermen als ‘koolstofput'”, zegt onderzoeker Trevor Keenan.

De onderzoekers denken dat die verhoogde CO₂-opname door planten heeft te maken met een toegenomen fotosynthese-activiteit op land als gevolg van de hogere kooldioxideconcentraties in de atmosfeer. Er is nog iets dat hier een rol bij speelt. De ‘ademhaling’ van de plant, waarbij die zuurstof opneemt en kooldioxide produceert, stijgt niet zo snel is de fotosynthese. Die ademhalingscyclus is gevoelig voor de temperatuur en heeft dus te maken met de recente vertraging in de aardopwarming die vooral boven land met veel vegetatie is waargenomen. Onder de streep nemen planten dus meer CO₂ op dan ze produceren.

Mysterie

De bevindingen van de onderzoekers zijn wellicht een verklaring voor een mysterie. De groei van de CO₂-uitstoot versnelde in de laatste helft van de twintigste eeuw: van 0,75 dpm/j in 1959 naar 1,86 in 2002. Sedert 2002 is de groei constant gebleven. “We dachten dat een van de belangrijkste ‘koolstofputten’ onverwacht sterker was geworden”, zegt Keenan. “De vraag was alleen, welke.”
De oceanen werden meteen weggestreept. De meeste rekenmodellen geven aan dat de koolstofopname door de oceanen gelijkmatig stijgt. Dus viel de blik op ecosystemen op land, waar de CO₂-opname sterk wisselt, met fotosynthese en ademhaling als belangrijkste invloeden. Er werd fors gerekend met, onder meer, gegevens van AmeriFlux en FLUXNET in verschillende scenario’s met kooldioxideconcentratie, temperatuur, bodemvochtigheid en andere grootheden als variabelen. De wetenschappers berekenden de invloed van die parameters op de aardse koolstofcyclus.

Uit al dat rekenwerk rolde dat de CO₂-concentratie het meeste effect heeft op de fotosynthese en de ademhaling. Planten doen het goede werk. Uit dat rekenwerk zou komen dat planten in het eerste decennium van deze eeuw twee keer meer koolstof opnemen dan in de jaren 50: van 1 tot 2 petagram (10¹⁵ gram) koolstof tot 2 tot 4 Pg in de jaren 0. Ter vergelijking: de menselijke activiteit veroorzaakt jaarlijks een uitstoot van 9 à 10 Pg. “Helaas is die stijging onvoldoende om de klimaatverandering te stoppen”, zegt Keenan.

Er blijven nog wel vragen. “We weten niet waar de meeste kooldioxide wordt opgenomen en hoe lang dat zal duren of wat het betekent voor de toekomst van de aarde.” Aan de slag, zou ik zeggen.

Bron: EurekAlert