Een aantal zoogdiersoorten die alleen op Madagaskar voorkomen/-kwamen (linksonder) en de bedreigingsstatus van vleermuizen en landzoogdieren (afb: Steven Goodman et.al.)

Zo’n 90% van de planten en dieren op Madagaskar zijn nergens anders op de aarde te vinden. De bijzondere flora en fauna dreigt grotendeels te verdwijnen door verlies aan leefruimte, overbejaging en klimaatverandering. Onderzoekers hebben berekend hoe lang het zou duren voor de evolutie weer een soortgelijk, ingewikkeld systeem zou hebben voortgebracht als de bedreigde soorten uitsterven: 23 000 000 jaar.Op Madagaskar, een eiland, heeft zich een unieke planten- en dierenwereld ontwikkeld, maar die unieke wereld staat op instorten. Van de 219 bekende zoogdiersoorten op Madagaskar, inclusief 109 lemuursoorten, zijn er 120 in hun voortbestaan bedreigd.
“Een groot deel van de unieke zoogdiersoorten is al uitgestorven of staat op het punt om uit te sterven als er niet onmiddellijk actie wordt ondernomen”, zegt Steven Goodman van het Fieldmuseum in Chicago. Madagaskar is bijna net zo groot als Frankrijk, maar volgens Goodman in ecologisch opzicht een miniwerelddeel. De natuur heeft daar grotendeels zijn eigen evolutionaire pad gevolgd, waar zoogdieren zich sneller opsplitsten in nieuwe soorten dan elders op de wereld hun soortgenoten.

De evolutie gaat daar sneller, maar de onttakeling ook. Kleinere populaties kunnen makkelijker verdwijnen dan grote. De helft van alle zoogdiersoorten op het eiland staat op de rode lijst van de natuurbeschermingsorganisatie van de VN, de IUCN. Grote schuldige is de mens.

Laatste 2500 jaar

De onderzoekers maakten een lijst en verzamelden gegevens van de (uiteraard bekende) zoogdiersoorten die de laatste 2500 jaar op Madagaskar hebben geleefd en nog leven, buiten de mens (mensen komen met tussenpozen al 10 000 jaar voor op het eiland, maar de laatste 2500 jaar voortdurend). Ze telden er 219, waarvan dertig soorten de laatste tweeduizend jaar al waren uitgestorven (met inbegrip van een lemuur met de afmetingen van een gorilla.).

Om de diversiteit terug te krijgen van de landzoogdieren die de laatste 2500 jaar zijn verdwenen zou de evolutie zo’n driemiljoen jaar nodig hebben. Als alle soorten die nu op uitsterven staan ook daadwerkelijk uitsterven dan komt de teller uit op de genoemde 23 000 000 jaar. Dat betekent niet dat de uitgestorven soorten weer ’terugevolueren’, maar dat de ecologische diversiteit weer hetzelfde niveau heeft bereikt.

Volgens Goodman is er nog steeds een kans om zaken te herstellen, maar daar zouden we maar zo’n vijf jaar voor hebben. Oplossingen worden mede gedwarsboomd door de ongelijkheid en corruptie op Madagaskar. “De biologische crisis daar heeft niks te maken met biologie maar met socio-economie. We kunnen moeilijk de handdoek in de ring gooien. We zijn verplicht zo veel mogelijk te redden en de wereld aan zijn verstand te brengen: het is nu of nooit.”

Bron: Science Daily