Gorilla gefotografeerd door cameraval (afb: uu.nl)
Verschillende klimaat- en milieuregelingen blijken praatjes voor de vaak zoals de klimaatcompensatie voor vliegreizen, maar het duurzaam bosheer volgens de FSC-regels in Afrika zou gunstig uitwerken voor de grotere zoogdieren zoals luipaarden, gorilla’s en olifanten in vergelijking met bosgebieden die niet volgens die regels worden beheerd, zo constateerden onderzoekers uit, onder meer, de universiteit van Utrecht. Jammer genoeg vergeleken de onderzoekers die resultaten niet met de biodiversiteit in maagdelijke bossen.
Die conclusie baseerden Joeri Zwerts en collega’s aan de hand van 1,3 miljoen cameravalbeelden, die werden verzameld in veertien verschillende bosgebieden in Congo en Gabon. Uit de analyses van de onderzoekers blijkt dat de maatregelen die in de FSC-gecertificeerde bossen worden genomen om wilde dieren te behouden in zoverre effectief zijn dat er in FSC-beheerde bossen meer grote zoogdieren voorkomen dan in bossen waar de FSC-regels niet werden toegepast.
FSC staat voor Forest Stewardship Council (FSC): de bosrentmeesterschapsraad. Die raad heeft als doel verantwoord bosbeheer te bevorderen, ten behoeve van een gezonde, weerbare natuur en een betere sociale en economische positie van mensen. De organisatie verleent daartoe certificaten aan bosbeheerders die aan een reeks voorwaarden voldoen.
Volgens bioloog Zwerts bestond er nog geen onafhankelijk onderzoek dat op overtuigende wijze aantoonde dat FSC-certificering ook daadwerkelijk een positieve invloed heeft op de biodiversiteit in de FSC-bossen.
De onderzoekers plaatsten cameravallen met bewegingssensoren in veertien bossen in Congo en Gabon waaruit hout wordt geoogst: zeven die beheerd worden door FSC-gecertificeerde bosbeheerders en zeven vergelijkbare gebieden die beheerd worden door niet-FSC-gecertificeerde bedrijven. Ze lieten de cameravallen, rond de dertig stuks per bos, twee tot drie maanden lang draaien in ieder onderzoeksgebied, met 1,3 miljoen foto’s als resultaat.
Even veel kleine zoogdieren
Uit de foto’s bleek dat er in niet-FSC-gecertificeerde gebieden net zoveel kleine zoogdieren zoals muizen en eekhoorns leefden als in FSC-gecertificeerde gebieden. De onderzoekers kregen echter een ander beeld toen ze keken naar zoogdieren zwaarder dan tien kilogram: daarvan leefden er meer in FSC-gecertificeerde gebieden dan in de andere gebieden.
In FSC-gecertificeerde bossen werden er 3,5 keer zoveel dieren gezien van tussen de tien en dertig kilogram, zoals antilopen en de Afrikaanse goudkat. Dieren van tussen de dertig en honderd kilogram, zoals luipaarden en chimpansees, werden 2,5 keer zoveel geobserveerd. Van dieren die zwaarder wegen dan honderd kilogram, zoals olifanten, werden er 2,7 keer zoveel op de foto gezet.
In totaal werden er in FSC-gecertificeerde gebieden 2,7 keer zoveel dieren gezien van soorten die ernstig bedreigd zijn. Het zou natuurlijk aardig zijn als de onderzoekers die resultaten ook hadden vergeleken met onbeschadigde tropische bossen (of zijn die er niet meer? as).
Volgens Zwerts is de de illegale jacht belangrijke factor bij het biodiversiteitsverlies in houtkapgebieden. Normaal gesproken zijn tropische bossen slecht toegankelijk, maar voor de houtkap worden wegen in de bossen aangelegd. Die wegen maken grotere delen van de bossen ook toegankelijk voor stropers.
Zwerts: “Er wordt vooral op de grotere zoogdieren gejaagd. Populaties van grotere dieren herstellen minder snel van de jacht dan kleinere soorten. Dat heeft weer allerlei andere gevolgen, omdat deze grote dieren een belangrijke rol spelen in het bos. Zo verspreiden ze bijvoorbeeld zaden en zorgen via hun uitwerpselen voor bemesting. Indirect beïnvloeden ze ook de hoeveelheid koolstofopslag van een bos.”
In FSC-gecertificeerde gebieden worden verschillende maatregelen tegen de jacht genomen. Zo worden oude wegen geblokkeerd, anti-stroperijpatrouilles georganiseerd en controleposten opgesteld op de hoofdwegen. Ook wordt er voor eiwittenbronnen gezorgd voor de bewoners, zoals vlees en vis, zodat die niet meer hoeven te jagen om aan hun eiwitten te komen.
Bron: uu.nl