Een miniem prikje in je bovenarm en je bent min of meer beschermd tegen de coronaziekte. Dat komt doordat ons afweersysteem antilichamen aanmaakt die meehelpen om korte metten te maken met het virus. Daarnaast maakt het afweersysteem geheugencellen aan die deze ziekteverwekker herkennen als die weer eens langskomt. Die geheugencellen blijken vooral in de diverse organen te resideren en veel minder in het bloed, ontdekten onderzoeksters.
Geheugencellen (T-helpercellen) die ontstaan na een coronaprik met b-RNA-vaccins blijken zich vooral te ‘vestigen’ in organen (afb: Katja Kotsch et. al.)
Het was al een vermoeden op basis van dierproeven, maar of dat ook bij mensen zo werkt is wat lastiger vast te stellen. “Daarvoor heb je weefsel nodig van mensen met een bekende en vergelijkbare inentgeschiedenis die zo mogelijk nog niet besmet zijn geweest”, zegt Katja Kotsch van Charité in Berlijn. De massale prikprogramma’s zouden het nu mogelijk maken die noodzakelijke weefselmonsters te verkrijgen.
De onderzoeksters bekeken weefselmonsters van zo’n zestig proefpersonen die waren verkregen bij operaties zoals de verwijdering van tumoren. De proefpersonen kregen vooraf twee of drie keer een coronaprik met een boodschapper-RNA-vaccin. De meeste proefpersonen waren niet eerder besmet geweest.
Door, onder meer, kleuring van de afweercellen in de verschillende weefsels konden de onderzoeksters bepaalde cellen, CD4+-helpercellen of T-helpercellen genoemd, aanwijzen die op het coronavirus reageren. De cellen vormen een onderdeel van iemands (verworven) afweergeheugen. Dat zorgt ervoor dat als dat virus weer wordt waargenomen de juiste antilichamen worden aangemaakt. Bovendien zouden die geheugencellen de effectiviteit van de afweerreactie versterken.
Ze troffen die cellen niet alleen aan in de milt en het beenmerg, waar afweercellen aangemaakt worden en rijpen, maar ook in de lever, nieren en longen. “Dat bevestigt het vermoeden dat ook maanden later een een stabiel immuungeheugen in de weefsels bestaat, ver verwijderd van de inenting”, zegt medeonderzoeker Arne Sattler. “We hebben dat aangetoond voor b-RNA-vaccins tegen het coronavirus, maar we nemen aan dat iets dergelijks ook gebeurt bij andere vaccinaties, maar dat zou nog wel moeten worden aangetoond.
Meest in organen
Uit vergelijking tussen bloed- en weefselmonsters van de proefpersonen bleek dat er duidelijk meer T-helpercellen huizen in organen dan in het bloed circuleren. De signaalstoffen die die T-helpercellen in de organen aanmaken duiden op sterke antivirale werking. Sattler: “Wat dat betekent voor de bescherming van de organen is niet meteen duidelijk, maar uit dierproeven komen aanwijzingen dat die cellen in de organen de virussen beter kunnen aanpakken.”
Ook werd duidelijk dat de vestiging van de cellen in de organen gelijkelijk verdeeld was over alle leeftijdsgroepen. Wel hadden ouderen duidelijk minder in het bloed circulerende T-helpercellen. Volgens Kotsch verblijven die afweercellen zeker maanden in de organen. Verder onderzoek zou moeten bepalen of dat ook jaren zouden kunnen zijn.
Bron: idw-online.de