Liegen kost meer energie (is moeilijker) dan de waarheid te vertellen. Daar schijnen psychologen het over eens te zijn. Als je iemand tijdens een ondervraging nu vraagt een extra taak uit te voeren dan zou dat de leugenaar wel eens de das om kunnen doen, denken onderzoekers geconstateerd te hebben, of althans het het liegen lastiger voor ze maken.
De ondervraagde proefpersonen moesten als extra taak een getal van zeven cijfers onthouden, het registratienummer van een auto. “De laatste vijftien jaar is gebleken dat je leugenaars te slim af kunt zijn”, zegt Aldert Vrij van de universiteit van Portsmouth. “We hebben nu aangetoond dat dat kan door de leugenaars te dwingen hun aandacht te verdelen tussen het afleggen van een verklaring en een tweede taak. Zo lang leugenaars de gelegenheid krijgen te bedenken wat ze gaan zeggen, dan klinken waarheid en leugens even aannemelijk.” Die leugenachtige verklaringen zouden minder aannemelijk klinken als de ondervraagden een tweede opdracht kregen (dus) waarvan gezegd werd dat die erg belangrijk is.” Ik (=as) zou denken: dat schrijf je dan op.
Die 164 proefpersonen werden eerst ondervraagd over hun standpunt over bepaalde maatschappelijke thema’s in het nieuws. Ze moesten dan of liegen of de waarheid vertellen over drie thema’s die hen het meest na stonden. De ‘oprechten’ werd gevraagd hun werkelijke meningen te geven, de ‘onoprechten’ moesten liegen. Allen mochten zich voorbereiden. Het geheel werd realistischer gemaakt door prijzen in het vooruitzicht te stellen, met, voor de onderzoekers het eerder gemelde resultaat.
Vrij stelt dat die tweede taak het voor de ondervragers makkelijker maakt om waarheid van leugen te onderscheiden, maar dat die twee taak voorzichtig moet worden opgegeven. “Die lijkt alleen te werken als de leugenaars die niet (kunnen?; as) negeren, zoals het vasthouden van een voorwerp of het rijden in een simulator.” Dan werkt de truc gewoon niet.
Ik vraag me bij dit soort onderzoek altijd af hoe realistisch dat is. We hebben het niet over verdachten die iets te verhelen hebben maar over proefpersonen die opdracht krijgen om te liegen of de waarheid te spreken. Die hebben niks te verhelen. Bovendien kunnen sommige mensen beter liegen dan andere. Daarbij is de gebruikte extra taak (het onthouden van een getal) tamelijk lullig. Als je zoiets zou moeten doen schrijf je dat op (behalve Maarten ’t Hart). Mij overtuigt het in elk geval niet.

Bron: Science Daily