Protesten tegen de houtkap in Indonesië waar veel regenwoud teloor gaat ten behoeve van de landbouw (afb: Greenpeace)
De Europese richtlijn die beoogt de energievoorziening in de EU ‘koolstofarmer’ te maken is slecht voor het klimaat en voor de bossen. Door hout te bestempelen als ‘hernieuwbare brandstof’ bewijst het EU het klimaatbeleid een slechte dienst, stellen Europese en Amerikaanse onderzoekers in Nature. De broeikasgasuitstoot zou daardoor toenemen in plaats van afnemen, zoals de doelstelling is van het Europese klimaatbeleid.
De EU streeft naar een verdubbeling van het gebruik van hernieuwbare energiebronnen in 2030. Tegen het advies van zo’n 800 wetenschappers is in de richtlijn die bedoeld is om dat doel te verwezenlijken hout als ‘hernieuwbare’ energiebron aangemerkt. Volgens de acht onderzoekers zal dat leiden tot extra houtkap op grote schaal. Hout zou 5% van de Europese energiebehoefte moeten dekken.
Dat zou volgens de berekeningen van de onderzoekers betekenen dat de broeikasgasuitstoot in 2050 met 10 tot 15% zou toenemen in plaats van afnemen. Zoals gezegd leidt de richtlijn tot meer houtkap, maar, vrezen de onderzoekers, dat Europese beleid zou ook andere landen op ideeën kunnen brengen. Zo zouden ook Indonesië en Brazilië dergelijke plannen hebben gelanceerd.
“Als de wereld maar 2% extra energie met hout wil opwekken, dan verdubbelt daardoor de houtkap met kwalijke gevolgen voor de bossen”, zegt onderzoeker Tim Searchinger van de Princeton-universiteit.
Hernieuwbaar
Hernieuwbaar is een rekbaar begrip. Hout zou je hernieuwbaar kunnen noemen, maar dat zou je zelfs ook van steenkool kunnen zeggen. De tijdspanne die de kringloop nodig heeft om weer bij het begin terug te komen is echter zo aanzienlijk, dat je, in mensentermen gesproken, dat moeilijk kunt volhouden. Bij hout is die kringloopduur wat korter, maar dan praat je toch al gauw over tientallen jaren. Bovendien is het energetische rendement bij het verbranden van hout niet zo best, waardoor er per saldo meer broeikasgassen uit de schoorsteen komen dan bij het verbranden van fossiele brandstoffen, stellen de onderzoekers.
Nieuwe bomen en andere planten nemen kooldioxide op, maar dat doen ze zo ‘mondjesmaat’ dat de kooldioxideopname ten achter blijft bij die van de gekapte bomen als je die had laten staan. Dat betekent dat het lang duurt voor je de kooldioxideuitstoot door verbranding pas na vele jaren kan compenseren in vergelijking met fossiele brandstoffen, aldus de onderzoekers.
De richtlijn past ook de klimaatrichtlijnen van de VN verkeerd toe. Volgens die zogeheten UNFCCC-regels mogen landen die hout verstoken voor energiewinning de emissies daarvan negeren, maar de landen waar de bomen gekapt worden moeten dat verlies van bos wel ‘in rekening brengen’.
Die regels middelen over het geheel genomen uit, maar betekenen niet dat het verbranden van hout geen uitstoot oplevert. Je zou dan volgens de EU-richtlijn, op papier, de kooldioxideuitstoot kunnen verlagen door van kolen over te schakelen op hout, maar dan neem je jezelf in de maling, willen de onderzoekers maar zeggen.
Voorts, zo gaan de onderzoekers verder, ondermijnt het huidige EU-beleid de jarenlange inspanningen om bomen te sparen en papier niet te verbanden maar te kringlopen. Daar komt nog eens bij dat als de prijs per uitgestote ton kooldioxide stijgt dan wordt het voorenergiebedrijven profijtelijk over te stappen op hout. Dat zijn allemaal ontwikkelingen die de klimaatdoelstellingen allesbehalve dichterbij brengen, aldus het achttal. Integendeel.
Bron: EurekAlert