De rampindex (afb: BEH/Ruhruniversiteit)
Jaarlijks maakt de Duitse hulporganisatiekoepel Bundnis Entwicklung Hilft een overzicht van de gevaren die zo’n 180 landen in de wereld bedreigen, de wereldrisicoindex. Momenteel is de klimaatverandering een fenomeen dat wereldwijd kan leiden tot grote bedreigingen: van grote droogtes en drinkwatertekorten tot massale overstromingen en het verdwijnen van eilandenrijken onder de zeespiegel. Drie van die rijkjes staan dan ook 1, 2, en 3 op de wereldrisicolijst van BEH die die organisatie samenstelde met onderzoekers van de Ruhruniversiteit.
BEH maakt dat overzicht nu zo’n zes jaar. De onderzoekers kijken niet alleen naar de bedreigingen met rampen, maar ook hoe die landen zich op die risico’s voorbereiden. Zo scoort Nederland slecht als het gaat om zeespiegelstijging, maar omdat dat land zich al eeuwen tegen de zee weet te keren staat Nederland als door rampen bedreigde natie op de 77ste plaats.
De grootste relatieve bedreiging treft landen in Oceanië, Zuidoost-Azië, Midden-Amerika en West- en Midden-Afrika. De drie landen met het hoogste rampenrisico als gevolg van extreme natuurgebeurtenissen zijn de eilandstaten Vanuatu, Antigua en Barbuda en Tonga. Tien eilandenrijken behoren tot de vijftien meest bedreigde landen door de zeespiegelstijging, overstromingen, wervelstormen en, soms, ook aardbevingen. Qatar heeft weinig van natuurrampen te vrezen en staat op plaats 180.
Van de landen die het minst zijn voorbereid op natuurrampen liggen er dertien in Afrika. In die landen kunnen problemen met water verstrekkende gevolgen hebben. Het kwetsbaarst is de Centraalafrikaanse republiek, gevolgd door Tsjaad, Congo en Eritrea.
Klimaatverandering
De gevolgen van de klimaatverandering verergeren niet alleen de waterproblemen in droge gebieden maar treffen alle landen in de wereld. Extreme omstandigheden als de droogtes in de Hoorn van Afrika, cyclonen met overstromingen in zuidelijk Afrika hebben lange tijd grote gevolgen voor de (drink)watervoorziening. Als daar dan nog eens oorlogen bij komen zoals in Congo of Syrië dan wordt het nog moeilijker om voor veilig drinkwater te zorgen
Volgens de schrijvers van het rapport zullen we de handen ineen moeten slaan om de bedreigingen het hoofd te bieden. “Zonder de wil van de internationale gemeenschap om de in Parijs gemaakte klimaatafspraken na te komen hebben lokale initiatieven als planting van mangrovebossen om kusterosie tegen te gaan of waarschuwingssystemen en evacuatieoefeningen niet zo heel veel zin”, stellen de auteurs. De meest bedreigde landen hebben, heel ironisch, zelf vaak het minst bijgedragen, ook relatief gezien, aan hun grootste bedreiging: de aardopwarming. En Qatar is zo’n beetje de grootste klimaatzondaar op aarde!