Afrikaanse olifanten gebruiken de duisternis om zichzelf tegen stropers te beschermen, zo blijkt uit een nieuwe studie. Onderzoek in een wildreservaat in Kenia heeft aannemelijk gemaakt dat als er in een gebied veel gestroopt wordt de olifanten hun activiteiten verleggen naar de nacht. In plaats van te slapen, gaan zij eten en reizen. Toch slim, die dikhuiden. De olifanten werden gevolgd met behulp van gps-zender/ontvangers.

Vorig jaar dreigde de olifantstier Morgan de kust van Kenia te verruilen voor het door oorlog geteisterde Somalië. Toen hij bij de Somalische grens de gevaarlijke wildernis in liep, werd hij ’s nachts actiever. Hij kwam alleen ‘s nachts in beweging en bleef de hele dag verborgen in dicht struikgewas – een effectieve tactiek om onopgemerkt te blijven.
Uit de studie blijkt dat olifanten ‘s nachts actiever worden als er een grotere kans op stropers is. Dit suggereert dat olifanten niet alleen bang voor hun leven zijn, maar ook intelligent genoeg zijn om te weten wanneer hun leven in gevaar is. De gedragsverandering als zij zich in een angstwekkende omgeving bevinden kan echter op de lange termijn verkeerd uitpakken.

“Deze studie toont het vermogen van het grootste landzoogdier op aarde om zijn gedrag aan te passen om veilig te blijven,” zegt Iain Douglas-Hamilton, oprichter van Save The Elephants. “Deze verandering in bewegingsgedrag van olifanten heeft gevolgen voor hun foerageringssstrategie, voortplanting en overleven, die nog niet helemaal zijn te overzien.”
Het onderzoek stond onder leiding van Festus Ihwagi, onderzoeker bij Save The Elephant en promovendus aan de Universiteit Twente. Vastgelegd werd hoe(ver) en wanneer de olifanten zich verplaatsten. Dat deden ze tussen 2002 en 2012 in Laikipa-Samburu in het noorden van Kenia.

Dit gebied ligt in het hart van het langlopende volgproject van Save The Elephants, waarbij meer dan 100 olifanten uitgerust werden met gps-halsbanden en hun bewegingen bijna direct zijn gevolgd. Het risicolandschap werd geëvalueerd met behulp van gegevens van de Keniaanse overheid over het illegaal doden van de dikhuiden. Voor het nacht-dagsnelheidsverhoudingsonderzoek werden 28 vrouwelijke en 32 mannelijke olifanten gevolgd gedurende periodes, variërend van enkele maanden tot meer dan drie jaar.

Nachtdieren

Het onderzoek spitste zich toe op twee verschillende periodes. Gedurende de eerste, van 2002 tot en met 2009, werd er op bescheiden schaal gestroopt. Gedurende de tweede, van 2010 tot en met 2012 woedde in het noorden van Kenia een meedogenloze jacht op ivoor. De nacht-dagsnelheidsverhouding van olifanten nam aanmerkelijk toe met het toenemen van de stroperij, waarbij vrouwelijke olifanten zich nog meer van die tactiek bedienden dan mannelijke. Olifantenkoeien, die in hechte families leven en vaak jonge kalveren bij zich hebben, schuwen risico’s gewoonlijk meer dan olifantenstieren.

Ihwagi: “Het tegelijkertijd volgen van olifanten en in kaart brengen van doodsoorzaken vormde een perfect omstandigheid voor het bestuderen van het gedrag van olifanten in reactie op het toenemen van stroperij. De escalatie van het stropen is de grootste directe bedreiging voor het overleven van olifanten geworden. Aangezien er vooral overdag wordt gestroopt, lijkt de vlucht naar de nacht een rechtstreeks gevolg te zijn van de toenemende stroperij.”

Bron: Alpha Galileo