De gemeten concentraties van de afbraakproducten van PFCA’s op twee plaatsen op de Noordpool. TFA is trifluorazijnzuur (afb: Cora Young et.al)
Eind jaren 80 werden de koelmiddelen, de chloorfluorkoolwaterstoffen (cfk’s), die de ozonlaag aantastten wereldwijd verboden. Nu lijkt het er op dat de alternatieve stoffen, althans afbraakproducten daarvan, ons voedsel en het water vervuilen tot aan de Noordpool aan toe, zo constateerden onderzoekers van de universiteit van York (Can) en een Canadese klimaatorganisatie. Hebben we weer eens de duivel met Beëlzebub uitgedreven?
Het gaat om kort perfluoralkylcarboxylzuren (PFCA’s; CxF2x+1COOH, x ≤ 3). Ze behoren tot de perfluoralkylstoffen (PFAS) die voor de alles verpletterende coronacrisi sterk negatief in de belangstelling stonden. “We hebben voor het eerste deze verbindingen gedurende langere tijd gemeten”, zegt Cora Young van de universiteit van York. “De meetwaarden zijn de laatste twintig jaar sterk toegenomen tot zelfs op het Noordpoolijs.”
Noordpool
De stoffen kunnen lange afstanden afleggen via de atmosfeer en komen uiteindelijk terecht in meren, rivieren en waterlanden die daardoor onomkeerbaar vervuild raken en schadelijk zijn voor ongewervelde dieren zoals insecten en wormen. De stoffen zijn in zuiveringsinstallaties niet uit het water te verwijderen en het blijkt dat ze al aantoonbaar aanwezig zijn in mensen en in producten die mensen eten zoals vruchten en groenten.
De onderzoekers maten steeds hogere waarden van drie bekende ontledingsproducten van de PFCA’s op twee plaatsen op de Noordpool, met name trifluorazijnzuur.
Young en de haren erkennen dat het Montrealprotocol van belang is geweest voor het herstel van de ozonlaag en voor het klimaat, maar stellen dat ook goede bedoelingen een verkeerde afloop kunnen hebben.
Bron: EurekAlert