Het wegsmelten van het landijs op de Zuidpool volgens diverse scenario’s. Linksboven als we geen broeikasgassen meer uitstoten, rechtsonder als we alle voorraden fossiele brandstoffen opstoken (afb: Ken Caldeira en Ricarda Winkelmann)
Alsof er niks aan de hand is gaat Shell onder het Noordpoolijs naar olie- en gasvoorraden boren en heeft ook Rusland grootse plannen met het naar bovenhalen van de aldaar opgeslagen fossiele ‘schatten’. Onderzoekers van het instituut voor klimaatonderzoek in Potsdam (D) stellen dat als alle fossiele brandstofvoorraden worden opgestookt een klimaatramp het gevolg zal zijn. De zeespiegel zal aanzienlijk stijgen, zeker tientallen meters, en miljoenensteden als New York en Tokio zullen onder water komen te staan. Hun advies is die fossiele brandstoffen te laten waar ze nu zijn: onder de grond.
Er zijn nog mensen die er aan twijfelen, maar de aarde warmt op. De ‘productie’ van broeikasgassen als kooldioxide en methaan, waarbij de mens de schuldige is, hebben daar een groot aandeel in. De ijsmassa aan de polen wordt onstabiel en gletsjers smelten in hoog tempo weg. Ricarda Winkelmann en haar medeonderzoekers wilden wel eens weten wat de gevolgen zouden kunnen zijn als we op dezelfde voet doorgaan met het verstoken van de fossiele voorraden. “We vonden dat we niet zo door kunnen gaan zoals we nu doen, als we tenminste niet heel Antarctica willen laten smelten”, zegt Winkelmann. Vrijwel heel de Zuidpool is bedekt met een dikke ijslaag en is daarmee de grootste ijsmassa ter wereld. In het oosten ligt de ijslaag op het land in het westen tot 2500 m onder de zeespiegel. Vooral dat zeegedeelte smelt de laatste jaren zonder onderbreking en steeds sneller. Al langere tijd waarschuwen deskundigen voor de risico’s van het smelten van het poolijs: een grote stijging van het zeepeil.
Het Potsdammer onderzoek zou, volgens de onderzoekers, voor het eerst hebben aangetoond dat voortgezet verbruik van fossiele brandstoffen ook het veel grotere ijsschild in het oosten van de Zuidpool in gevaar brengt. “Het verlies in het westen kunnen we niet eens meer stoppen”, zegt medeonderzoeker Anders Levermann. “Om steden als, Tokio, Hongkong, Sjanghai, Hamburg en New York voor ons nageslacht te bewaren moeten we zien te voorkomen dat we dat punt ook op het oostelijke deel bereiken.”
Voor hun voorspelling hebben de onderzoekers een complex model ontwikkeld, dat verschillende variabelen zoals broeikasgasemissies en opwarming van de atmosfeer en oceanen meeneemt, om te zien wat er met de ijslaag op de Zuidpool gebeurt. Uiteraard wordt ook de sneeuwval meegenomen. De verbranding van alle fossiele voorraden zou 10 biljoen ton kooldioxideuitstoot opleveren en in een tijdsbestek van enkele duizenden jaren zou alle ijs op Antarctica zijn verdwenen. Daardoor zou de zeespiegel wereldwijd met 50 tot 60 meter stijgen.
Als we wat betreft het verbruik van fossiele brandstoffen zo doorgaan zoals we nu doen, zal met een jaar of 60 tot 80 de stabiliteit van het poolijs verdwenen zijn. Aan het eind van dit millenium zal de stijging van de zeespiegel dan al 30 m bedragen, zo voorspellen de onderzoekers
Het wordt wat minder angstaanjagend als we de 2°-doelstelling gaan nastreven. In dat geval zal de zeespiegel ‘slechts’ met een paar meter stijgen en beheersbaar blijven. Elke tiende graad meer leidt ons echter dichter naar het algehele wegsmelten van het ijs op de Zuidpool, zo waarschuwen de onderzoekers.
Bron: bdw