Bijna de helft van de processen die belangrijk zijn voor het handhaven van de veerkracht van de aarde is verstoord door menselijke activiteit, zo heeft een groep van 18 onderzoekers uitgeplust. Volgens de groep zijn vier van de negen systemen die de veerkracht van de aarde regelen aanzienlijk veranderd. Dan gaat het, onder meer, om de stikstof/fosfor-cyclus die wezenlijk is voor het leven op aarde en zowel belangrijk is voor de voedselproductie als voor schoon water. De onderzoekers denken ook dat de 2*C-grens voor de aardopwarming al een stap te ver is. Een Zweeds/Australische studie maakt aannemelijk dat we intussen in een andere geologische periode zijn aanbeland: het antropoceen, het tijdperk dat geheel gedomineerd wordt door de mens.
“Onze studie laat zien dat zowel de voedselproductie als de drinkwatervoorziening gevaar lopen”, zegt Elena Bennett van de Canadese McGill-universiteit. Nadat pas gister het resultaat werd gepubliceerd naar de niet zo rooskleurige toekomst van hernieuwbare en niet-hernieuwbare grondstoffen, laat dit onderzoek op een andere wijze zien dat de mens de aarde naar de kloten dreigt te helpen. Het zou bij de processen die in dit onderzoek bekeken zijn veelal slecht zijn gesteld. Erger is dat die situatie onomkeerbaar zou zijn. Met andere woorden: We hebben de kans gehad, maar die voorbij laten gaan.
Bij vier processen is het volgens de onderzoekers al mis. Veranderingen van het klimaat, de samenstelling van de biosfeer (biodiversiteit), de, al genoemde, stikstof/fosfor-cyclus en van het landsysteem (onder andere door ontbossing) zouden het voortbestaan van de mensheid in gevaar brengen. Voor de aarde zou dat niet zo’n probleem zijn (dat die mensheid er aan gaat), maar de aardbewoners zullen daar ongetwijfeld anders over denken.
Bij de stikstof/fosfor-cyclus zijn twee grote problemen: de fosforvoorraden zijn beperkt en gelokaliseerd in een paar landen én het gebruik van fosforkunstmest bedreigt via uitloging het oppervlaktewater. “In Toledo is vorig jaar in het drinkwater het gif microcystine (afkomstig van blauwalgen; as) gevonden en in 2007 bleek dat 75 meren in Canada waren vervuild met gifstoffen die geproduceerd worden door blauwalgen (ook cyanobacteriën genoemd; as)”, zegt Bennett. “Dit soort problemen zal zich vaker voordoen. Meer meren zullen worden gesloten, we zullen meer voor ons drinkwater moeten betalen en we zullen steeds vaker geconfronteerd worden met ondrinkbaar of niet te zuiveren water. Dat gebeurt er als je de grenzen van het incasseringsvermogen van de aarde overschrijdt.” Volgens de onderzoekers is de 2°C-grens voor aardopwarming al over de rand heen. Dat maakt die grens riskant en het zou de bovengrens moeten zijn van waar we in de strijd tegen de aardopwarming op mikken. Naast de genoemde vier processen die zo niet over de grens dan toch al danig in gevaar verkeren, bekeken de onderzoekers ook: de ozonsituatie in de stratosfeer, oceaanverzuring, zoetwatergebruik, deeltjes in de atmosfeer en de introductie van nieuwe materialen (zoals nanomaterialen, radioactieve stoffen en organische gifstoffen).
Bron: Alpha Galileo