Een gesynthetiseerde verbinding, squalamine, die ook zou voorkomen in de hondshaai zou bij proefdieren (wormen) de opbouw van de voor de ziekte van Parkinson bekende α-synucleïne-klonteringen voorkomen. Mogelijk dat de stof ook werkzaam is bij andere hersenziektes.

Klonteringen van α-synucleïne ontstaan bij de ziekte van Parkinson, maar ook bij dementie met Lewy-lichaampjes. Mogelijk dat squalamine ook werkzaam is bij die vorm van dementie.
Een preklinisch onderzoek met de worm Caenorhabditis elegans de opbouw van eiwitklonteringen voorkomt door α-synucleïne los te maken van de binnenkant van het membraan van hersencellen. De worm was genetisch zo ingericht dat die dat eiwit aanmaakte in zijn/haar spiercellen. Eiwitophopingen leiden tot schade aan de cel en, uiteindelijk, verlamming.
“We konden waarnmen dat squalamine voorkwam dat het eiwit zich ophoopte in de spieren. De stof voorkwam verlamming”, zegt onderzoeker Michael Zasloff van de universiteit van Georgetown (VS). Hij bestudeert squalamine al langer dan twintig jaar. De verbinding wordt ook wel het antibioticum van de hondshaai genoemd. Hij ontdekte de stof bij die haaiensoort en synthetiseerde die in 1995. Uit onderzoek zou zijn gebleken dat de steroïde verbinding antivirale en antikankereigenschappen heeft. In dit onderzoek is voor het eerst aannemelijk gemaakt dat squalamine ook iets zou kunnen betekenen in de bestrijding van Parkinson.

Alfa-synnucleïne

Het eiwit α-synucleïne komt normaal overvloedig in het zenuwstelsel voor, maar het kan giftige klonteringen vormen die uiteindelijk fataal zijn voor de hersencellen waarin die klonteringen zich hebben gevormd. Al lang wordt er gezocht naar middelen die die klontering kunnen voorkomen of opruimen. Ik vraag me op zo’n moment altijd af: hoe komt het dat dat eiwit gaat klonteren? Er moet dan toch iets mis zijn in het systeem en die misstand los je niet op door het product weg te nemen.
Squalamine wordt sterk aangetrokken door het membraan en daardoor verdrijft de stof het eiwit dat zich daar heeft gebonden en voorkomt zo de klontering. De onderzoekers constateerden dat de verbinding ook gezonde menselijke hersencellen beschermt voor de verwoestende werking van de eiwitophopingen. Dat onderzoek gebeurde aan celkweken.
De onderzoekers keken ook naar effect in levende wezens (die wormpjes, dus). Die kregen squalamine door de mond (bek?) binnen. Zasloff: “Dat experiment bewees wat in de kweek gebeurde ook werkte in een dier.” Volgens hem staat er al een klinische proef met squalamine op de rol. Overigens is Zasloff niet helemaal belangeloos bezig. Hij heeft ten minste een patent op een toepassing van squalamine.

Bron: EurekAlert