In Amerika zijn ze helemaal door het dolle heen. Daar in de bodem zitten nog grote hoeveelheden olie en gas in schalielagen en de VS voorzien nu weer voor een aanzienlijk deel in hun eigen (hoge) energiebehoefte. Maar aan de winning van het zogeheten schaliegas en de schalieolie komt heel wat geweld te pas en de vraag is of wat die schaliekoolwaterstoffen daar niet beter kunnen laten zitten. Schalie is een poreus gesteente dat hydraulisch wordt verpulverd (fraccen) om het gas of de olie te kunnen winnen. Met het vernielen van die schalielagen worden ook andere ondergrondse structuren zoals watervoorkomens vernield. Dan hebben we op een gegeven moment zat olie en geen fatsoenlijk drinkwater. Bovendien bestaat ook schalieolie en -gas uit koolwaterstoffen en daar willen we juist van af om nog wat van ons klimaat te redden. Nu hebben Amerikaanse onderzoekers van de universiteit van Missouri nog een nadeel van de schaliewinning gevonden: de bij het fraccen gebruikte spoelmiddelen bevatten hormoonachtige chemicaliën, die in het drinkwater terecht kunnen komen.
“Bij het fraccen worden meer dan 750 chemicaliën gebruikt”, zegt onderzoeker Christopher Kassotis. “Meer als 100 daarvan zijn bekende of vermoedelijke endocriene disruptoren.” Endocriene disruptoren zijn stoffen die de hormoonhuishouding van mensen verstoren. Chemisch zijn ze verwant aan die hormonen. Die kunnen in ons lijf ellende veroorzaken. Uit dierproeven is bijvoorbeeld gebleken dat oestrogeenachtige stoffen tot onvruchtbaarheid en kanker kunnen leiden. Stoffen die met het mannelijke geslachtshormoon testosteron wisselwerken kunnen tot misvorming in de voortplantingsorganen en onvruchtbaarheid leiden. Met de toename van de winning van schaliegas en -olie, neemt ook het gevaar voor de menselijke gezondheid toe.
Of dat al tot ongelukken heeft geleid is onderzocht in de Amerikaanse staat Colorado in een streek waar schaliegas gewonnen wordt. De onderzoekers bekeken welk effect 12 chemicaliën uit de spoelvloeistoffen op de hormonale werking hadden. Het bleken alle endocriene disruptoren. Vervolgens namen de onderzoekers grond- en watermonsters. Ook daarvan werd gekeken naar de werking van de daarin aangetroffen chemicaliën. De meeste watermonsters, zowel grond- als oppervlaktewater, uit het onderzochte Garfielddistrict bevatten endocriene disruptoren. “Dat is voor het eerst dat endocriene disruptoren in grond- en oppervlaktewater rond schaliewinning is aangetroffen”, zeggen de onderzoekers. “Dat kan de kans op reproductieve, metabolische en neurologische aandoeningen bij de bewoners vergroten.” Bij een van de monsterplaatsen was enige jaren geleden spoelvloeistof in de bodem terecht gekomen. Een boerderij ter plekke is verdwenen, omdat er geen dieren meer werden geboren. Dat zou verband kunnen houden met de hoge concentratie aan oestrogeenblokkerende chemicaliën in het drinkwater, denken de onderzoekers. Het zou daarom goed zijn de effecten van fraccen voor mens en milieu beter te onderzoeken, vinden de onderzoekers.

Bron: bdw