Meteorieten of vulkaanuitbarstingen of allebei? Hoe kwamen de dino’s aan hun eind? (afb: Futura-Sciences)

Uit een analyse van de schelpen van zeedieren die leefden aan het eind van het Krijt tot het begin van het Paleoceen blijkt dat de oceanen toen vrij zuur waren. Dat had te maken met de aanwezigheid van broeikasgassen in de atmosfeer vlak (geologisch gezien dan) voor de verdwijning van de dinosauriërs en andere flora en fauna. Ook destijds was het klimaat behoorlijk van slag, waarschijnlijk als gevolg van uitbarstingen van de vulkaan Deccan (of Dekan) in wat nu India heet. Een voorproefje van wat ons te wachten staat of wellicht een nieuwe of aanvullende (?) theorie over de verdwijning van de dinosauriërs?Die dinosauriërs waren toch omgekomen door  meteorietinslagen of door een planetoïde? Dat planeetje van zo’n 10 km diameter zou de atmosfeer en de zoninstraling zodanig hebben verstoord dat veel fauna en flora het loodje legde en zelfs helemaal verdween. Er volgde een afkoeling gevolgd door een opwarming.
Die theorie werd in 1990 versterkt door de ontdekking van een inslagkrater bij Chixxulub op het schiereiland Yucatán (nu Mexico).
Toch is de theorie van de vulkanische activiteit als oorzaak nog niet in de prullenbak verdwenen. Dan ging het om het gebied Dekan in het westen van wat nu India heet. Dat zou zo’n 66 miljoen jaar geleden gebeurd zijn. Nu zou daar dus enige ondersteuning aan die theorie geleverd zijn met het nieuwe onderzoek. Mogelijk dat beide fenomenen zich min of meer tegelijk zouden hebben voorgedaan en hebben geleid tot deze massa-extinctie.

Onderzoekers rond Benjamin Linzmeier en Andrew D. Jacobson  van de Northwestern-universiteit in Chicago baseren hun bevindingen op de analyse van fossielen die zijn gevonden in lagen die gevormd zijn tijdens het Krijt en het Paleoceen op het  Seymoureiland bij Antarctica. Schelpen van fossielen vormen een goede indicatie van de zuurgraad van de oceanen waarin ze leven en de ontwikkeling in de tijd.

De samenstelling van de schelpen liet zien dat de oceanen in aanloop naar de massasterfte snel verzuurden ten gevolge van de opname van het broeiasgas kooldioxide. Linzmeier: “Volgens onze gegevens deed die ontwikkeling zich voor vóór de planetoïdeninslag. Die veranderingen lijken parallel te lopen met de uitbarstingen van het Dekan-gebied.”
Volgens medeonderzoeker Jacobson was het al behoorlijk mis op aarde voor de massasterfte. “De inslag valt samen met een reeds bestaande instabiliteit van de koolstofkringloop, maar dat betekent niet dat we het antwoord hebben waardoor die extinctie is veroorzaakt.” Die overmaat aan kooldioxide zou dan van die vulkanische uitbarstingen zijn gekomen. Tijdens de laatste 400 000 jaar van het Krijt zou de aarde gemiddeld 8°C warmer zijn geworden.

Lessen

Hebben we daar wat aan bij de huidige klimaatverandering? De onderzoekers verhelen niet dat er nog heel wat gestudeerd moet worden (gelukkig maar, voor hun) om te begrijpen wat er precies is gebeurd. Er zijn bijvoorbeeld onderzoeken waaruit zou gebleken dat de uitbarstingen na de inslag hebben plaatsgevonden. Hoe het ook zij, Jacobson vindt dat die oude geschiedenis tot op zekere hoogte te vergelijken is met wat er nu door de mens met het klimaat gebeurt. “Misschien kunnen we dit onderzoek gebruiken als hulpmiddel om beter te begrijpen wat ons te wachten staat. We kunnen het geheugen van de rotsen niet negeren. De aarde is erg gevoelig voor wisselingen in kooldioxideconcentraties.”

Bron: Futura-Sciences