Ik heb zelf ook het idee dat ik makkelijker lees van papier dan van een scherm, maar ik weet dat altijd aan mijn leeftijd (want opgegroeid met papier). Nu blijkt uit onderzoek van Anne Mangen en medewerkers van de universiteit van Stavanger dat dat ook bij pubers het geval is, zo meldt Onze Taal, maar dat onderzoek blijkt vorig jaar al te zijn gepubliceerd. Ik mag aannemen dat dat niks af doet aan de waarde van daarvan.
Mangen deed het onderzoek bij 72 tieners (14, 15 jaar). Die werden in twee groepen ondergebracht. De ene groep kreeg twee teksten te lezen als pdf-bestand. De andere groep kreeg de tekst op papier. Het ging om twee artikelen, een fictie het andere een feitelijk stuk. Vervolgens werden er aan de 72 vragen gesteld over de twee teksten. Het bleek dat er belangrijk verschil was in begrip. De papieren groep had er duidelijk meer van begrepen dan de computergroep, zowel wat de fantasietekst als de feitelijke tekst betreft.
Over hoe dat komt valt slechts te speculeren. Papier zou meer emotie zijn. Papier zou ook zintuigelijk ingrijpender (zicht en tastzin worden gebruikt) zijn volgens recent onderzoek van Mangen dat ze samen met David Miall en Don Kuiken van de universiteit van Alberta (Can) heeft gedaan. Ze vergeleken het lezen van korte verhalen op iPad en papier. De onderwerpen op papier bleven beter hangen dan op de iPad (de onderzoeksresultaten zijn nog niet gepubliceerd).
Mangen werkt ook al jaren samen met de Franse onderzoeker Jean-Luc Velay van CNRS. Ze stellen dat met de hand geschreven teksten meer delen van de hersens activeren dan op een toetsenbord geschreven teksten. Mangen en Velay zijn nu samen bezig te onderzoeken of er bij romans ook verschillen zijn: hoe beïnvloedt het boek of de computer de ervaring? Volgens Mangen moeten we nog eens nadenken of we papier helemaal door digitaal moeten vervangen. Volgens een artikel in The Financial Times zouden nu nog een conclusies kunnen worden getrokken. De effecten zouden pas op de langere termijn duidelijk zijn. Dat lijkt me dan weer stug, aangezien kinderen tegenwoordig steeds vaker of misschien wel uitsluitend teksten van scherm lezen en niet, zoals ik, belast zijn met een papieren verleden. Wordt vervolgd.
Bron: Onze Taal