De golfstroom (afb: WikiMedia Commons)

Ook ik heb op deze plaats op gezag van diverse wetenschappers beweerd dat de warme golfstroom, die ons hier in Noordwest-Europa een prettig klimaat bezorgd, steeds zwakker zou worden en misschien zelfs helemaal verdwijnen. Nu blijkt dat klimaatveranderingen aan de andere kant van de wereld, de Indische Oceaan, die golfstroom te hulp komen. Mogelijk is dat positieve effect nu al merkbaar, denken de onderzoekers, Of dat zo blijft is nog maar zeer de vraag.Zoals gezegd gaven metingen en berekeningen uit computermodellen de laatste vijftien jaar aan dat door klimaatveranderingen de loop er uit begint te raken bij die golfstroom. Het was wel nog steeds niet duidelijk of het om een gevolg van de klimaatverandering gaat of om een kortstondige afwijking van het normale proces. “Daarover bestond in de wetenschap onenigheid”, zegt Alexei Fedorov van de Yale-universiteit, “maar we moeten de stabiliteit van die golfstroom blijven volgen. Alleen al de mogelijkheid dat die zou inzakken is een punt van grote zorg. We weten dat zo’n 15 000 tot 17 000 jaar geleden de AMOC (de Engelse afko van de golfstroom; as) voor de laatste maal duidelijk zwakker is geweest, wat grote gevolgen heeft gehad, zowel lokaal als wereldwijd.”

In een combinatie van waarnemingen en linke rekenmodellen bekeken Fedorov en zijn collega Shineng Hu van de universiteit van Californië in San Diego de complexe gevolgen van de klimaatverandering. Ze keken daarbij vooral naar de Indische Oceaan. Bij het klimaat is alles met alles verbonden. Hu: “Daar is de aardopwarming zeer duidelijk merkbaar.”
De onderzoekers constateerden dat er duidelijk een verband was. Door de snelle opwarming van de Indische Oceaan neemt de neerslag toe. Daardoor wordt er meer lucht verplaatst naar andere delen van de wereld (dus ook de Atlantische Oceaan). Dat zou dan weer betekenen dat het daar minder regent.

Zouter

Dat heeft dan weer effect op de stromingen in de Atlantische Oceaan, stelt het tweetal. Minder neerslag betekent zouter water in het tropische deel. Als dat zoutere water naar het noorden wordt getransporteerd zinkt het daar sneller (want zwaarder). Fedorov: “Dit effect stimuleert de golfstroom.” Daarbij komt dat de opwarming van de Indische Oceaan de westenwind in het subpolaire deel van de Atlantische Oceaan versterkt wat ook weer de golfstroom aanzwengelt.
De opwarming van de Indische Oceaan zou de afzwakking van de golfstroom dus vertragen denkt het tweetal. Ze durven niet te zeggen hoe lang die in stand zal blijven. Fedorov: “Als de andere oceanen opwarmen, met name de Stille Oceaan, en de Indische Oceaan inhalen, dan zou dat voordeel voor de AMOC wel eens kunnen wegvallen.”
De twee beklemtonen dat hun onderzoek opnieuw duidelijk maakt dat het klimaat een ingewikkeld systeem is. Fedorov: “Er zijn ongetwijfeld nog veel andere verbanden waarvan we niets weten.”

Bron: bdw