Brandganzen op Spitsbergen
De Nederlandse brandgans schijnt een actiever afweersysteem te hebben dan brandganzen in het noorden, zo hebben onderzoekers van de Rijksuniversiteit van Groningen en van het NIOO-KNAW Vogeltrekstation uitgevogeld. Dat heeft iets met de leefomstandigheden te maken, het zal niet verbazen.
Vogeltrek is een vreemd fenomeen. Waarom leggen vogels duizenden kilometers af naar en van hun nestelgebieden? Wat moeten ze, bijvoorbeeld, in dat toch niet erg herbergzame hoge noorden? Er zijn ideeën geopperd dat de vogels profiteren van de langere dagen in de zomer in het hoge noorden of dat daar minder roofdieren voorkomen dan in de zuidelijke streken. Nederlandse onderzoekers denken dat ze een andere verklaring ontdekt hebben; het afweersysteem. Ze onderzochten uit Nederland komende brandganzen die op Spitsbergen broeden en vergeleken die met hun soortgenoten die het hele jaar in Nederland blijven. De noordelijke ‘Nederlandse’ ganzen, bleken veel minder energie te spenderen aan hun afweersysteem dan de Nederlandse. Dat zou kunnen komen doordat op hogere breedten minder ziekteverwekkers voorkomen dan in Nederland. Door minder te investeren in hun afweersysteem, zouden de noordelijk broedende brandganzen meer energie over hebben voor de voortplanting en de rui. Die luxe hebben de in Nederland blijvende brandganzen niet. Bij hun werkt het afweersysteem vier keer harder dan bij de ganzen in het noorden. Als dat zo is, dan wordt het wel kritisch wanneer die noordelijke ganzen, met hun zwakke afweer, weer naar Nederland terugkeren naar Nederland. Anders leggen ze daar alsnog het loodje. Overigens vraag ik me af of de onderzoekers ook naar het broedresultaat hebben gekeken en naar de kwaliteit van het verendek. Als dat niet zo is, ik kan dat niet terugvinden in het artikel, komt hun verhaal wel op erg losse schroeven te staan. Daarbij vraag ik me trouwens af hoe een gans weet dat zijn afweersysteem elders minder op de proef gesteld wordt. Ook dit onderzoek vraagt om meer onderzoek.
Bron: Eurekalert/Rijksuniversiteit Groningen