Het is duidelijk welke de ‘vreetmuis’ is (afb: John Hopkinsuniversiteit)

Je eet als je trek hebt en je stopt als je verzadigd bent, maar hoe steekt dat in elkaar? Het blijkt dat het enzym OGT daar een rol in speelt. Zonder dat enzym in bepaalde hersencellen vraten de proefdieren zich klem. Als de functie van het enzym kunstmatig opwekten via optogenetica, dan bleken de proefdieren zich te beperken. Een therapie voor mensen met vraatzucht zou in het verschiet kunnen liggen, vooropgesteld dat het bij mensen net zo werkt als bij muizen.
Veel mensen eten meer dan goed voor ze is. Waarom dat zo is is deels bekend, maar het beïnvloeden van de trek/eetlust is tot nu toe weinig succesvol gebleken. Daar houdt een groep rond Olof Lagerlöf van de John Hopkins-universiteit in Baltimore (VS) zich mee bezig. Hun aandacht ging daarbij vooral naar het enzym O-GlcNActransferase (OGT), waarvan bekend is dat het in de stofwisseling een rol speelt.
Om de functie van dat enzym in de hersens te onderzoeken, zorgden de onderzoekers er voor dat bij hun proefdieren (muisjes, dus) in een deel van de hersens geen OGT werd geproduceerd. Al snel werd duidelijk wat de OGT-‘missers’ waren en welke niet. De ‘missers’ werden al gauw proppies. Dat had niks te maken met de uitwerking op de stofwisseling, zo bleek de onderzoekers, maar simpelweg met de grotere voedselinname: die beestjes aten niet alleen vaker, maar aten per keer ook meer dan de ‘normale’ muisjes. “Deze muizen begrijpen duidelijk niet dat ze genoeg gegeten hadden”, zegt Lagerlöf.
Dat spoor spitten de onderzoekers verder uit en daardoor vonden ze de zenuwcellen in de hersens die voor het eetlustregelende effect van OGT verantwoordelijk schijnen te zijn. De cellen daar krijgen door het gebrek aan OGT duidelijk minder synapsen (verbindingen met andere zenuwcellen). Het lijkt er op dat OGT de verbinding met andere cellen stimuleert. “Het aantal synapsen van deze cellen was zo laag dat ze waarschijnlijk niet genoeg informatie ontvangen om te kunnen reageren”, zegt Lagerlöfs ‘baas’ Richard Huganir. “Het lijkt er, omgekeerd, op dat deze cellen voor het verzenden van het bericht verantwoordelijk zijn om op te houden met eten.”

Om dat te bewijzen maakten de onderzoekers gebruik van wat heet optogenetica, waarbij door genetische manipulatie cellen gevoelig worden voor licht. Zo konden de onderzoekers gericht cellen prikkelen. Die ‘vuurden’ door die activering weer signalen naar andere hersendelen, zo bleek. De aldus bestraalde dieren vraten per dag 25% minder dan de OGT-‘missers’ zonder die lichtstimuli. Huganir: “De signalen betekenen kennelijk voor de muizen dat ze genoeg gehad hebben.”
Verder speuren leverde op dat het OGT-systeem waarschijnlijk met de bloeddruk verbonden is. Lagerlöf: “Vermoedelijk leidt een wisselwerking tussen glucose en OGT in deze hersencellen tot het beïnvloeden van de portiegrootte.” Hij denkt dat onderzoeksresulaten iets zijn om op voort te bouwen in de strijd tegen het overgewicht. “We denken dat we een nieuw systeem hebben ontdekt bij de sturing van het eetgedrag. Als dat ook voor mensen geldt, dan zou dat de zoektocht naar stoffen en maatregelen ter beteugeling van de eetlust vooruit kunnen helpen.”

Bron: bdw