Het lijkt tegenwoordig wel of iedereen constant bezig is met sport en beweging, maar dat is slechts schone schijn. Als we ons moeten verplaatsen pakken we de auto. De meeste sporters gaan ook met de auto naar de locatie om hun sport te beoefenen. Gevolg is dat we steeds dikker worden met als afschrikwekkend voorbeeld de VS. Daar is dik en ‘gewichtig’ de norm. Onderzoeksters aldaar hebben zich eens in de geschiedenis van de ‘gewichtigheid’ verdiept. Alarmerend schijnt daar de situatie in de ‘onderklasse’ te zijn, mensen met een lage opleiding.
Overgewicht is voor steeds meer mensen in de industrielanden een groot probleem. In de VS was in 2016 70% overwichtig met een gewichtsindex (queteletindex van meer dan 25 kg/m²). Die index, vaak bmi genoemd, is overigens niet een erg goede maat voor overgewicht, maar dat tussen (). Het zorgelijke is dat dat overgewicht in de VS (maar niet alleen daar) steeds vaker voorkomt op jongere leeftijd. Dat wijst meestal op nog grotere problemen op latere leeftijd..
Yang Claire Yang van de universiteit van Noord-Carolina en collega’s hebben nu grote Amerikaanse langetermijnonderzoeken nagevlooid op gegevens over lichaamsgewicht. Het ging daarbij om gegevens van 65 000 ondervraagden van 107 jaar tot 11 jaar geleden. Ze keken ook naar etniciteit, opleidingsniveau van proefpersonen en ouders en relateerden die aan de gegevens over het gewicht van de proefpersonen. Yang en de haren namen de bmi wel als maat voor overgewicht, overigens.

Bij de later geboren proefpersonen was de bmi gemiddeld hoger dan bij de eerder geborenen en die nam ook sneller toe, schrijven de onderzoeksters. Hadden proefpersonen die tussen 1950 en 1954 geboren hadden met 30 een gemiddelde bmi van 25,8 kg/m², dus iets te zwaar, die tussen 1980 en 1984 geboren waren hadden al een gemiddelde van 30,2. Die queteltindex neemt met het stijgen van de jaren toe, waarbij de stijging bij de jongere cohorten steiler is dan bij oudere. Het maximumgewicht heeft iemand zo ergens tussen de 50 en 69. Dan neemt het gewicht af, onder meer ook door ziektes.

Opleiding

Belangrijke factoren die het gewicht beïnvloeden zijn (waren) het opleidingsniveau van de proefpersonen en hun ouders: hoe hoger, hoe lager de queteletindex. Bij vrouwen met ouders met een hoge opleiding nam ook het gewicht tijdens hun leven minder snel toe dan gemiddeld.
Ook ras, of etniciteit moet ik eigenlijk zeggen, speelt een rol. Bij zwarten en hispano’s is de situatie alarmerender dan bij witten. Zij zijn al op jongere leeftijd dan Euroamerikanen te zwaar en dat blijft zo in alle leeftijdscategorieën. De onderzoeksters speculeren dat discriminatie en minder makkelijke toegang tot de zorg daarin een rol zouden kunnen spelen.

Die invloed van ras en opleiding op het gewicht kwam vooral naar voren bij de proefpersonen op jongere leeftijd. Dat is volgens de onderzoeksters zorgwekkend, maar biedt tevens kansen om in te grijpen. De onderzoeksters praten over preventieprogramma’s, maar hoe zit het eigenlijk met de eigen verantwoording? In Amerika doen ze tegenwoordig net of overgewicht een ziekte is. Te veel eten en te weinig bewegen lijkt me meer het probleem te omschrijven. Een belangrijke maatregel zou natuurlijk zijn de auto in de ban te doen. Daar zou ook het klimaat van opknappen…

Bron: bdw