Zie je nou wel, het is nu ook wetenschappelijk bewezen, zal (bijna) iedereen zeggen: de cultuur bij banken bevordert oneerlijkheid. Tenminste dat is de uitkomst van een onderzoek van wetenschappers van de universiteit van Zürich (Zwit). Ze blijken oneerlijker dan mensen in andere bedrijfstakken of dan studenten, denken de Zwitserse onderzoekers te weten.

Als er een bedrijfstak is geweest die de laatste jaren over de hele wereld onder vuur is genomen dan is dat de financiële. Gewetenloze graaiers was nog het aardigste etiket dat bankiers kregen opgeplakt. Inmiddels is die storm geluwd en het is nog maar afwachten of er veel is veranderd. De Zwitsers, uitgerekend daar, zijn eens gaan kijken of er iets mis is met bankwerknemers. Zijn het zo’n gewetenloze graaiers of maakt misschien de wind die er jaren bij banken heeft gewaaid, de bonussencultuur, de bankwerknemers minder eerlijk?
Uit hun onderzoek blijkt dat bankmedewerkers niet per se misdadiger zijn dan collega’s in andere bedrijfstakken. Volgens de onderzoekers is het toch vooral de cultuur bij banken geweest die ze oneerlijk heeft gemaakt en dat is natuurlijk slecht voor een bedrijfstak die voor een niet onbelangrijk deel drijft op vertrouwen.
Voor hun onderzoek rekruteerden ze zo’n 200 bankmedewerkers (128 van grote banken en 80 van kleinere). De proefpersonen werden willekeurig in een van twee groepen geplaatst. In de experimentele groep werden de proefpersonen herinnerd aan hun professionele rol en de daarbij behorende gedragsnormen. In de controlegroep werden de proefpersonen herinnerd aan hun rol buiten hun beroep in hun vrije tijd met de daarbij behorende normen. Vervolgens moesten alle deelnemers een taak uitvoeren waardoor ze hun inkomen met maximaal 200 dollar konden verhogen als ze zich oneerlijk gedroegen.
Het resultaat was dat de experimentele groep zich aanzienlijk oneerlijker gedroegen dan de controlegroep. Ongeveer dezelfde opzet werd vervolgens herhaald met proefpersonen uit andere bedrijfstakken. Ook hier twee groepen: de experimentele en de controlegroep, waarbij het verschil werd uitgemaakt door de nadruk op bedrijfsnormen voor de experimentele of vrijetijdsnormen voor de controlegroep. “De resultaten geven voeding aan het idee dat de sociale normen in de bankwereld soepeler zijn tegenover oneerlijk gedrag en dus bijdragen tot verlies aan reputatie van die sector”, zegt onderzoeker Michel Maréchal.
Dat, zoals gezegd, is desastreus voor een sector die op vertrouwen drijft. Volgens medeonderzoeker Alain Cohn, onlangs verkast naar de VS, is daar wel wat aan te doen. “Banken zouden eerlijk gedrag kunnen aanmoedigen door de impliciete sociale normen te veranderen. Sommigen stellen voor dat bankemployees een beroepseed zouden moeten afleggen, zoiets als de eed van Hippocrates voor artsen.” Dat verhaal waart in Nederland ook rond. De eed is het punt niet, maar die ‘impliciete, sociale normen’. Zo lang bankbedienden niet door hebben voor wie ze werken, zal een eed weinig zin hebben. Zaken zoals gewoonlijk, vrees ik.

Bron: Science Daily