De synthese van PHT (afb: wikipedia)

Eigenlijk was het gewoon een stommiteit van Jeanette (Jamie) Garcia daar in de labs van IBM. Ze wilde een proef opzetten met drie ingrediënten en vergat er een. Het resultaat: een harde en sterke massa, die de trekken had van een thermoharder, maar zich, anders dan thermoharders, goed laat kringlopen. Er is zelfs een elastische variant mogelijk die zelfherstellende eigenschappen lijkt te hebben.

Het ironische van dit verhaal is dat het past in een IBM-programma waarbij stevig gebruik wordt gemaakt van de computer om eigenschappen van voorgestelde verbindingen te kunnen voorspellen. Grappig is dan dat de (mogelijk) sensationele uitkomst op toeval berust. Daarbij is het meegenomen dat het maken van die sensationele kunststoffen simpel is: een eenvoudige polycondensatiereactie bij een lage temperatuur tussen paraformaldehyde (een polymeervorm van formaldehyde) en 4,4′-oxidianiline (een simpele combibatie van twee anilineringen). Daaruit ontstaan, nu ga ik even vloeken, hemiaminale dynamische, covalente netwerken (HDCN) die verder kunnen reageren en polyhexahydrotriazines (PHT) opleveren. Beide materialen zijn sterke thermoharders, met een grote stijfheid, die goed bestand zijn tegen oplosmiddelen en tegen scheurvorming. Ze zijn simpelweg af te breken tot de chemische bouwstenen door ze bloot te stellen aan een zure omgeving (pH minder dan 2). Het moge duidelijk zijn dat deze polymeren niet bestand zijn tegen een zure omgeving. Door andere uitgangsstoffen (diamines) te gebruiken zijn de eigenschappen van deze materialen te ‘sturen’. Door uit te gaan van etheenglycoldiamine (ipv 4,4′-oxidianiline), bijvoorbeeld, ontstaat uit de reactie een elastisch materiaal met de genoemde zelfherstellende eigenschappen, dat bij uitstek geschikt lijkt voor lijmen. Overigens is het opmerkelijk hoe snel de Engelse wikipedia over deze informatie beschikt (of mis ik iets?).

Bron: De Standaard