Steven Amstrup (afb: Polar Bear International)

Wegens het verdwijnen van het ijs in het Noordpoolgebied, hun jachtterrein op, onder meer, zeehonden, zullen ijsberen aan het eind van deze eeuw zijn verdwenen, stellen onderzoekers. Zonder ijs sterven ijsberen van de honger. Nu worden ijsberen al in bewoonde gebieden in het noorden van Rusland aangetroffen op zoek naar voedsel.
De vleeseter wordt in de winter blootgesteld aan temperaturen van -40°C en lager en in de zomermaanden, als het poolijs smelt, kan hijzij maandenlang vasten. De aardopwarming treft het Noordpoolgebied echter twee keer zo hard als de rest van de wereld en er verdwijnt de afgelopen jaren steeds meer ijs. Niets schijnt voor de ijsbeer zo voedzaam te zijn als de zeehonden en de ijsberen moeten het steeds verder zoeken om aan hun voedsel te komen dat dan ook nog eens een stuk slechter is dan ze gewend waren.
Het smelten van het poolijs schijnt vooral slecht te zijn voor de vrouwtjes die in de herfst hun hol binnengaan om midden in de winter te bevallen en in het voorjaar tevoorschijn komen met hun welpen. “Ze moeten dus genoeg zeehonden verschalken om vet op te slaan en voldoende melk te produceren om hun jongen te voeden”, zegt onderzoeker Steven Amstrup van de organisatie Polar Bear International.
“Door het maximale en minimale gewicht van beren te schatten evenals hun energieverbruik kunnen we het aantal vastendagen uitrekenen dat een ijsbeer kan doorstaan voor het aantal volwassen beren en jongen begint af te nemen”, zegt Péter Molnár van de universiteit van Toronto. Zo overleeft een mannetje in de Hudsonbaai met een 20% te laag gewicht een vastenperiode van 125 dagen tegen tweehonderd dagen nu.

25 000 ijsberen

De rond 25 000 ijsberen zijn onderverdeeld in negentien subpopulaties in Canada, Alaska, Siberië en op Spitsbergen en Groenland. Die zullen niet allemaal in hetzelfde tempo worden aangetast, maar als de broeikasuitstoot blijft stijgen zoals die nu doet dan zal de ijsbeer verdwijnen tussen nu en 2100, stellen de onderzoekers. Misschien met uitzondering van het Koningin-Elizabetheiland, zegt Amstrup.
Zelfs als de opwarming blijft beperkt tot 2,4°C boven het voorindustriële tijdperk dan is het lang niet zeker dat de ijsbeer het redt. Veel dieren worden bedreigd met uitsterven doordat de mens hun leefomgeving heeft aangetast of zelfs vernietigd zoals van de lemuren op Madagaskar. Hun situatie zou verbeteren als hun leefgebied weer zou worden hersteld, maar dat is bij ijsberen wat lastig met de maar stijgende temperaturen. IJs smelt nu eenmaal bij een graad of 0.

Op de lijst van de internationale natuurbeschermingsorganisatie IUCN wordt de ijsbeer niet bedreigd met uitsterven maar wordt zijnhaar positie slechts kwetsbaar genoemd. Om de soort te redden, suggereren sommigen een herintroductie van dieren die in gevangenschap zijn grootgebracht, zelfs hun verplaatsing naar de Zuidpool. Volgens Amstrup is dat onhaalbaar. “Je zou misschien moeten overwegen om de laatste ijsberen te doden in plaats van ze te laten verhongeren.”

Bron: Le Monde