Ontbossing op Tasmanië (afb: WikiMedia Commons)

Tropische bossen slurpen grote hoeveelheden kooldioxide op. Dat zullen ze ook doen als de aardopwarming doorzet, maar tot een bepaald punt. Als de aardopwarming boven de 2°C uitkomt zouden grote delen van het tropisch regenwoud meer koolstofverbindingen kunnen uitstoten (door het afsterven van bomen) dan dat ze opnemen. Bossen in de warmste delen van Zuid-Amerika hebben dat punt al bereikt, stellen onderzoekers.
Aan dit onderzoek hebben ruim 200 onderzoekers meegewerkt. Tropische wouden hebben, ondanks de massale ontbossing meer koolstof opgeslagen dat de mens in de laatste dertig jaar de atmosfeer in heeft gejaagd. “Er is echter een punt waar de bossen niet meer op kunnen reageren”, zegt William Anderegg van de universiteit van Utah.
Bomen worden vaak heel oud en ze slaan in hun dan machtige stammen bijzonder veel koolstof op. De vraag was of dat zo blijft als de aarde steeds warmer wordt maar ook droger. Anderegg: “Het wordt een kwestie van touwtrekken tussen de bossen die kooldioxide opnemen en de klimaatverandering.”
Om daar wat meer over te kunnen zeggen hebben die ruim 200 onderzoekers de kooldioxideopname van meer dan een halfmiljoen bomen gemeten in 813 bossen in 24 landen. Het onderzoek werd geleid door Oliver Phillips van de universiteit van Leeds en Martin Sullivan. De onderzoekers berekenden hoeveel kooldioxide bossen nu opslaan afhankelijk van hoogte, diameter en soort bomen. Ook werd gekeken hoe de koolstofopname varieerde op de verschillende locaties op basis van langdurige metingen op 590 verschillende plaatsen.
Om te kunnen voorspellen hoe die koolstofopname zich in de toekomst zou kunnen ontwikkelen namen de onderzoekers aan dat de heetste bossen, de meeste bevinden zich in Zuid-Amerika, de graadmeters van de toekomst zijn. Ze vergeleken de opnamecapaciteit afhankelijk van een reeks lokale klimaten. Vervolgens keken ze ook hoe de stijging van de temperatuur en de neerslag de opname beïnvloeden.

Maximale dagtemperatuur

Eerder onderzoek zou hebben uitgewezen dat de laagste temperatuur ’s nachts de grootste invloed heeft op de koolstofopname van die bossen op de lange duur. Nu stelden de onderzoekers vast dat de maximale dagtemperatuur de bepalende factor is. Dat komt wellicht doordat bomen op warme dagen de kooldioxideopname verminderen om het waterverlies via de bladporiën te verminderen.

Uit al dat gemeet moesten de onderzoekers concluderen dat bossen meer koolstof opnemen dan ze kwijtraken. Het kantelpunt wordt echter bereikt als de maximumdagtemperatuur in de warmste maand van het jaar boven de 32,2°C komt te liggen. Dan daalt de koolstofopname drastisch en stijgt het koolstofverlies. Naarmate bossen droger zijn is die daling nog groter.
De onderzoekers berekenden dat met elke graad verhoging van de maximumtemperatuur de koolstofopname van tropisch bos daalt met zevenmiljard ton (ongeveer vijf jaar kooldioxideuitstoot in de VS). Dat verlies wordt voorlopig nog deels goedgemaakt door sterkere groei. Als de wereldtemperatuur boven de 2°C boven de voorindustriële periode stijgt dan zal 71% van de tropische wouden over dat kantelpunt worden geduwd, stellen de onderzoekers. Dan wordt het koolstofverlies vier keer groter, vooral in Zuid-Amerika.
De onderzoekers hebben hun conclusies gebaseerd op een groot aantal gegevens, hetgeen de betrouwbaarheid van hun uitspraken vergroot. Ecologe Lara Kueppers van de universiteit van Californië in Berkeley denkt echter dat de onderzoekers te optimistisch zijn. Het is niet zeker of de ‘koelere’ bossen in Azië en Afrika zich net zo zullen gedragen als die in Zuid-Amerika, stelt ze. Het is hoe dan ook te behouden wat we aan bossen hebben en keihard werken aan de vermindering van de broeikasgasuitstoot, maar vertel dat maar eens aan een goegemeente en aan poltici die helemaal in de ban van corona zijn…

Bron: Science