Uit hersenstamcellen (rood) ontstaan dochtercellen (oranje) enz (afb: univ. van Zürich)

Het is al vele jaren een welles/nietes-descussie. Krijgen we er de loop van ons leven hersencellen bij of moeten we het doen met de cellen die we bij onze geboorte hebben gekregen. Nu zou zijn gebleken bij muisjes dat ze, in elk geval in de hippocampus, er hersenstamcellen zijn die zich delen en functionele hersencellen vormen. Ze schijnen daar maanden mee bezig te zijn.
Het persbericht van de universiteit van Zürich begint vrolijk met de mededeling dat stamcellen gedurende het hele leven nieuwe hersencellen aanmaken. Dat is toch zeer lang de vraag geweest en ik denk dat dat nog steeds zo is. Er zou zijn geconstateerd, zo gaat het bericht verder, dat een vermindering van het aantal nieuwgevormde hersencellen optreedt in gevallen van depressies of Alzheimer. Daardoor zou ook het geheugen achteruit gaan.
Onderzoekers rond Sebastian Jessberger van het herseninstituut in Zürich zouden hebben waargenomen dat hersenstamcellen bij muisjes maanden bezig zijn om nieuwe hersencellen te produceren. De onderzoekers gebruikten bij hun experimenten de modernste microscopie en genetische analysemethodes, zoals de bepaling van de RNA-moleculen in de stamcellen en hun dochtercellen, om erachter te komen hoe dat proces verloopt.

Jessberger: “Twee moderne technieken – tweefotonmicroscopie en RNA-bepaling van afzonderlijke cellen – hebben het ons mogelijk gemaakt te bepalen hoe stamcellen zich in de loop van maanden delen.” Hij denkt dat dit onderzoeksresultaat gevolgen heeft voor de ontwikkeling van behandelmethoden. “Er zijn echt hersenstamcellen die maandenlang delen. RNA-bepaling van afzonderlijke cellen heeft ons inzicht gegeven over de genen die daarbij belangrijk zijn.” De aanwezigheid van (boodschapper-)RNA is een teken dat een bepaald gen actief is.

Sturing

Het gaat er nu om die genactiviteit nauwkeuriger te bekijken om het hele proces van celvorming in beeld te krijgen. Zo denkt Jessberger aan mogelijkheden de deelactiviteit van de stamcellen op te voeren. Dat zou in zijn idee een mogelijke oplossing kunnen zijn voor de ziekte van Alzheimer, maar erg zeker is dat natuurlijk niet. Het is, ondanks alle onderzoek, nog steeds onbekend hoe de hersens van een demente patiënt zo in het verval raken.

Overigens is dit onderzoek nog steeds geen keihard bewijs dat er hersenstamcellen zijn in menselijke hersens zijn die ook een dergelijk deelgedrag vertonen… Ongetwijfeld wordt de discussie voortgezet.

Bron: EurekAlert