Een zebra staart naar de kleurfilters van de onderzoekers (afb: Tim Caro, UCD)

Ik las ooit het boek van Desmond Morris “Waarom heeft een zebra strepen?”. Er werd daarin een hoop beweerd, maar op de vraag in de boektitel kreeg ik geen antwoord. Wat het ook moge zijn, camouflage is het in ieder geval niet, dat gestreep, zo denken onderzoekers van de universiteit van Calgary (Can) en de universiteit van Californië in Davis te hebben vastgesteld.
“Het idee is altijd geweest dat de strepen van een zebra camouflage waren, maar tot nu toe werd dat steeds met de ogen van een mens bekeken”, zegt Amanda Melin van de universiteit van Calgary. “We hebben bij ons onderzoek gebruik gemaakt van berekeningen waarmee we uitrekenden wanneer leeuwen en gevlekte hyena’s maar ook zebra’s strepen kunnen zien bij daglicht, in de schemering en tijdens een maanloze nacht.” Ze voerde het onderzoek uit met Tim Caro van de universiteit van Californië in Davis. Eerder had Caro de veronderstelling geopperd dat die strepen een evolutionair voordeel zouden kunnen geven bij het weren van stekende vliegen. In het nieuwe onderzoek vonden de biologen dat de strepen niks te maken kunnen hebben met het ‘verdwijnen’ in de achtergrond of in de kudde, want voor die tijd hebben de roofdieren hun prooi al lang gehoord of geroken. Geen camouflage dus.

Om de camouflagehypothese te testen werden opnames van achtergronden uit Tanzania door filters ‘gehaald’ waarmee het beeld gesimuleerd werd dat roofdieren en zebra’s zouden hebben. Ze maten het patroon van de strepen en nog zo wat op de maximale afstand vanwaar leeuwen, gevlekte hyena’s en zebra’s die strepen konden zien, gebaseerd op wat er over het gezichtsvermogen van die dieren bekend is. Overdag zijn de strepen op meer dan 50 m en in de schemering, wanneer de meeste roofdieren jagen, op 30 m te zien door mensen maar niet of nauwelijks door de roofdieren. In maanloze nachten slinkt die afstand zelfs tot 9 m voor roofdieren, zebra  en mens. Geen camouflage dus in bosachtige omgeving, was de conclusie. Zebra’s zouden door hun strepen minder opvallen in de vlakte. Ze brengen de meeste tijd door in open gebied en daar bleken leeuwen de contouren van een zebra net zo snel te zien als een effen gekleurd even groot beest zoals een waterbok (een antilopensoort) of een impala. Foetsie, camouflage.

Geen camouflage dus, maar de brandende vraag blijft overeind: wat dan wel? De onderzoekers konden geen bewijs vinden dat de strepen zebra’s helpen elkaar op afstand te herkennen. Zebra’s kunnen wel op een grotere afstand dan hun belagers strepen zien, maar verwante dieren kunnen elkaar herkennen en vertonen zeer sociaal gedrag zonder dat ze strepen hebben. Dus de vraag blijft staan: Waarom heeft een zebra strepen? Zo zie je maar weer dat wetenschap bedrijven geen simpele bezigheid is.

Bron: EurekAlert